tôi tham gia tư vấn. Ông rất muốn mọi nhân viên phải thuộc lòng
bản tuyên bố sứ mệnh của công ty. Để thực hiện điều này, ông
dán những tấm áp phích lớn in tuyên bố sứ mệnh của công ty ở
khắp nơi trong nhà máy và làm những tấm thẻ ép nhựa lớn cỡ
chiếc ví cho tất cả nhân viên, nhưng có vẻ như họ vẫn không
thuộc. Tôi bảo ông tổ chức một cuộc họp với tất cả mọi người và
thông báo rằng: “Trong một tháng tới, tôi sẽ đi quanh nhà máy và
ngẫu nhiên hỏi các nhân viên về bản tuyên bố sứ mệnh của công
ty. Nếu nhân viên nào trả lời đúng, người đó sẽ được chọn một
trong năm bao thư với một trong các khoản tiền mặt 5 đô-la, 10
đô-la, 20 đô-la, 50 đô-la hoặc 100 đô-la. Bạn chọn bao thư nào,
bạn sẽ có được khoản tiền trong bao thư đó.” Không cần phải nói,
tất cả mọi người đều thuộc lòng tuyên bố sứ mệnh vào cuối
tháng.
Tôi biết có vẻ như đây là một chương trình thành công – và thực
sự nó đã thành công khi đáp ứng mong đợi của người quản lý nhà
máy – nhưng nó vẫn có hai lỗ hổng chết người. Thứ nhất, ngay
sau khi chương trình kết thúc, chắc chắn mọi người sẽ bắt đầu
quên đi tuyên bố sứ mệnh này và sau vài tháng thì hẳn không còn
nhiều người nhớ đến nó nữa. Đó là vì chương trình chỉ có tác
dụng khi còn yếu tố củng cố. Lỗ hổng thứ hai và quan trọng hơn
là việc ghi nhớ tuyên bố sứ mệnh không đồng nghĩa với việc sống
theo sứ mệnh đó. Buộc nhân viên phải ghi nhớ là một bước khởi
đầu tốt. Tuy nhiên, để hàm chứa ý nghĩa thực sự, ta cần phải có
một chương trình củng cố hành vi nhân viên phù hợp với tuyên
bố sứ mệnh ngay sau đó. Tất nhiên, một chương trình như vậy sẽ
phát sinh nhiều vấn đề như chúng ta đã nhận định ở trên và sẽ
tiếp tục nhận định ở các phần sau. Bỏ qua ví dụ về tuyên bố sứ
mệnh, điều chính yếu đơn giản là hầu hết các chương trình khen
thưởng và công nhận đều được thiết kế với một lịch trình củng cố
yếu nhất và dễ bị dập tắt nhất.
Lý do 12: Tặng quà không phải là một chương trình củng cố
Sherry là quản lý nhân sự bán thời gian ở một công ty máy tính
nhỏ với khoảng 30 nhân viên. Joe, giám đốc điều hành của công
ty, chia sẻ rằng ông cảm thấy lo ngại về tinh thần làm việc ở công
ty và hỏi cô có ý kiến gì không. Sherry hiểu lý thuyết củng cố tích
42
