cực và cô quyết định gây bất ngờ cho các nhân viên, bằng cách
tặng mỗi người một phiếu quà tặng trị giá 20 đô-la cho các suất
chiếu phim vào chiều thứ Sáu. Các nhân viên đều rất thích và cảm
thấy đó là một bất ngờ thú vị! Vào ngày thứ Hai đầu tuần, cô và vị
giám đốc điều hành nhận thấy mọi người làm việc nhiệt tình hơn
và do đó họ quyết định tặng thêm một thẻ quà tặng ở một chuỗi
nhà hàng cùng với khoản tiền lương của ngày thứ Sáu. Các nhân
viên cũng tỏ ra rất vui, nhưng đến thứ Hai kế tiếp thì họ không
hào hứng như tuần trước nữa. Vào ngày thứ Sáu của tuần thứ ba,
cô đặt lên bàn mỗi người một phiếu xăng trị giá 20 đô-la.
Joe là bạn tôi. Ông ấy kể tôi nghe về chương trình quà tặng của
mình. Dù thích làm những điều tốt đẹp cho nhân viên, nhưng
ông bắt đầu nghi ngờ liệu chúng có thực sự hiệu quả hay không.
Trong ba tuần thực hiện chương trình này, họ đã chi ra 1.800 đô-
la. Tôi gặp Sherry, cô cảm thấy bối rối và lo lắng vì có vẻ chương
trình đang mất tác dụng. Sau ba tuần, các nhân viên không còn
nhiệt tình thấy rõ như khi chương trình bắt đầu nữa. Cô cũng
sửng sốt khi có hai nhân viên đến bàn làm việc của cô vào ngày
thứ Năm để xin lấy quà trước bởi vì họ sẽ nghỉ phép vào ngày thứ
Sáu. Hơn nữa, một số nhân viên kinh doanh tại cửa hàng còn
phàn nàn khi nghe nói về chương trình này vì họ bị bỏ rơi.
Tôi giải thích rằng không phải cô đã tạo ra một chương trình
khen thưởng và công nhận, mà đã tạo ra một chương trình phúc
lợi. Khi một phần thưởng được trao không phụ thuộc vào hành vi
thì đó là một món quà, chứ không phải sự củng cố. Tặng quà là
điều tốt, nhưng chúng không tác động nhiều đến hành vi. Có một
điều không may là nhiều sáng kiến khen thưởng và công nhận đã
bị biến thành chương trình phúc lợi. Dù các chương trình này
không khích lệ được ai nhưng việc xóa bỏ chương trình lại có khả
năng gây sụt giảm tinh thần. Nhân viên sẽ cảm thấy không vui
khi họ không được hưởng những gì họ cảm thấy mình xứng đáng
– ngay cả khi họ chẳng làm gì để có được nó cả. Tùy theo chương
trình đã kéo dài bao lâu và chi phí tốn kém bao nhiêu, có thể bạn
chỉ muốn để yên nó – hãy cho mọi người những đôi vớ dài. Nói
tóm lại, nếu bạn đang định tạo nên một chương trình như vậy,
hãy chắc chắn rằng phần thưởng phải gắn với năng suất.
43
