trước hết những nét đặc thù sâu kín của linh hồn nòi giống vốn nằm ngoài
khảo cứu của phân tâm học. Thực ra chúng tôi công nhận rằng hạt nhân của
cái “Tôi” gồm chứa cả “cái di truyền từ xa xưa” của linh hồn nhân loại một
cách vô thức; ngoài ra chúng tôi còn phân biệt “vô thức bị dồn nén” như là
kết quả của một phần của sự di truyền đó. Le Bon không có khái niệm này.
“Nguyên nhân thứ hai - sự lây nhiễm, góp phần tạo ra và quyết định
xu hướng của những tính cách đặc biệt trong đám đông. Lây nhiễm là hiện
tượng dễ nhận ra nhưng khó giải thích; phải coi như thuộc về lĩnh vực các
hiện tượng thôi miên mà chúng ta sẽ nghiên cứu sau. Trong đám đông mọi
tình cảm, mọi hành động đều có tính hay lây, hay lây đến độ cá nhân sẵn
sàng hi sinh quyền lợi của mình cho quyền lợi tập thể. Tuy nhiên hành vi
đó là trái với bản chất của con người và vì vậy người ta chỉ hành động như
vậy khi họ là một phần tử của đám đông” (trang 168). Câu này là cơ sở của
một giả thuyết quan trọng trong tương lai.
“Nguyên nhân thứ ba, nguyên nhân quan trọng nhất, làm xuất hiện
những phẩm chất đặc biệt đó ở các cá thể giữa đám đông, những phẩm chất
mà cá thể không có khi đứng một mình, đấy là khả năng dễ bị ám thị; sự
lây nhiễm mà chúng ta vừa nói chỉ là kết quả của khả năng bị ám thị này.
Để hiểu được hiện tượng đó cần phải nhắc lại một số phát minh mới nhất
của môn sinh lí học. Giờ đây chúng ta đã biết rằng bằng những phương
pháp khác nhau có thể đưa một người vào trạng thái mà cá tính hữu thức
của anh ta biến mất và anh ta tuân theo mọi ám thị của ông thày thôi miên,
theo lệnh ông thày làm những hành động thường khi trái ngược hẳn với
tính tình và thói quen của anh ta. Quan sát cũng chỉ ra rằng khi cá nhân
nằm trong đám đông náo động một thời gian - do ảnh hưởng của xung lực
của đám đông hay do những nguyên nhân nào khác chưa rõ - cá nhân đó sẽ
rơi vào trạng thái giống như trạng thái của người bị thôi miên... Cá tính hữu
thức cũng như ý chí và lí trí của người bị thôi miên hoàn toàn biến mất; tình
cảm và tư tưởng của anh ta hoàn toàn lệ thuộc vào ý chí của ông thày thôi
miên. Tình trạng của một người như là phần tử tạo thành đám đông tâm lí
cũng tương tự như vậy. Anh ta không còn ý thức được hành vi của mình
