ngừng đọc một cách chua xót và có hứng phải thở dài 'ồ' một cái với Camille
Desmoulins đáng yêu.”
Người ta giật mình khi nghĩ đến cái quyền lực của một con người đã đạt
đến nhờ biết cách bao bọc quanh mình một uy lực qua việc kết nối niềm tin
mãnh liệt với sự đặc biệt giới hạn về mặt trí tuệ. Nhưng đó chính là những
tiền đề cần thiết để có thể bỏ ngơ những trở ngại và để có thể muốn một cái
gì. Theo bản năng đám đông đã nhận ra ở con người đầy niềm tin này một vị
chúa tể mà họ cần đến.
Thắng lợi của một bài diễn thuyết được trình bày ở quốc hội phụ thuộc
hầu như hoàn toàn vào uy lực của diễn giả, không bao giờ phụ thuộc vào lý
lẽ mà nó đưa ra.
Một diễn giả không tên tuổi mà diễn văn của ông ta có những lập luận tốt
và cũng chỉ toàn là lập luận sẽ không có chút hy vọng gì cho dù chỉ được
người ta chú ý nghe. Một nguyên nghị viên, ông Descubes, đã mô tả hình
ảnh của một nghị viên không có uy thế qua những dòng như sau:
“Cứ khi nào ông ta bước lên bục diễn thuyết, ông ta lại rút ra từ cặp tài
liệu của mình một tập dày giấy tờ dày cộm, ông ta bày chúng ra nghiêm
chỉnh trước mặt và bắt đầu một phong thái hoàn toàn tự tin.
Ông ta tự tán dương niềm tin mà ông ta tâm đắc nhằm truyền đạt nó vào
tâm hồn người nghe. Ông ta cân nhắc các luận cứ của mình, nhét đầy vào đó
những số liệu, những luận chứng và tin rằng mình có lý. Bất kỳ sự phản
kháng nào cũng phải tan biến trước sự rõ ràng của những điều ông ta trình
bày. Ông ta bắt đầu trong niềm tin rằng lẽ phải đang nằm phía mình và tin
rằng đồng nghiệp sẽ chú ý nghe ông, những người chắc chắn không có mong
muốn gì hơn là được phép nghiêng mình trước những sự thật.
Ông ta nói - và lập tức ông ta lấy làm lạ trước những chuyển động và sự
ồn ào nổi lên trong phòng họp, ông ta ngạc nhiên và hơi bức xúc.
Tại sao không ai chịu im lặng thế nhỉ? Tại sao mọi người lại không tập
trung nghe? Những người đang nói chuyện với nhau kia họ nghĩ về những
gì? Có lý do cấp thiết nào khiến người kia rời bỏ chỗ của mình?
Trên mặt ông ta bắt đầu xuất hiện những nét không yên tâm; ông ta nhăn
trán, rồi nín lặng. Chủ tọa phải có lời động viên ông ta mới lại tiếp tục cất
