TRƯƠNG CHIÊU TRUYỆN
Trương Chiêu tự Tử Bố, người quận Bành Thành. Thủa trẻ ham học, giỏi
viết chữ lệ, theo Bạch Hầu tự Tử An học đọc truyện Tả thị xuân thu, xem
rộng các sách, thân thiện nổi danh với người quận Lang Nha là Triệu Dục,
người quận Đông Hải là Vương Lang. Tuổi đội mũ xét hiếu liêm, không
đến, luận về tên húy của các vị vua thời xưa với Lang, kẻ sĩ tài năng trong
châu là bọn Trần Lâm đều khen là hay.
Bấy giờ Nhữ Nam Chủ bạ là Ứng Thiệu bàn nên tránh húy của các vị
vua thời xưa, người bàn có khác có giống, chép tại sách Phong tục thông.
Chiêu viết bài luận rằng: “Khách có kẻ bày lời bàn cho nước lớn, bài luận
cho kẻ sĩ quân tử, từ thời năm Kiến Vũ đến nay, tên húy của những vị vua
thời trước có năm mươi sáu vị, cho rằng người đời sau không được đặt
giống vậy. Chọn ở kinh truyện, xét ở các việc, nghĩa cao lời hay, rất đáng
khen ngợi. Nhưng kẻ ngu này nông cạn, vẫn có ý nghi ngờ. Đại khái càn
khôn phân biệt thì vạn vật định hình, lúc ấy nới đạo của cha con vua tôi.
Cho nên thánh nhân thuận theo tính của trời đất, đặt ra lễ nghi chuộng ở
việc kính thuận, theo nghĩa ‘tại tam’
thì vua ban cho lộc, vào lúc tang
ai thì vua đến điếu, lễ nào nặng bằng, ân nào lớn bằng? Người mà tôi thần
kính ngưỡng cũng là người mà vạn người theo dựa vậy, há nên được đặt
tên giống vua sao? Nếu vậy thì làm sai lễ gần gũi, làm trái lễ tôn kính, cho
nên theo kinh Lễ trên để tang không đến hết thời cao tổ, dưới không ép hết
cả huyền tôn. Lại nữa Truyện chép đời thứ tư thì mặc áo gai là để tang là
cùng rồi; đời thứ năm thì mặc áo trầy vai, bắt đầu dứt bỏ quan hệ cùng họ
vậy; đời thứ sáu thì đã hết thân thuộc rồi. Lại nữa theo Khúc lễ, nếu không
phải thờ cha mẹ thì không cần tránh húy; không tránh húy đại khái là gọi
thẳng tên vậy, về nghĩa đã dứt thân thuộc thì không cần phải theo phép
thường, huống chi là đối với năm mươi sáu vị vua thời xưa! Chu Tử hội
thề, Quý Hữu đến gặp không xưng tên, chỉ chép tên chữ, bấy giờ người
nước Lỗ khen việc ấy. Sao phải tránh việc tôi con đặt tên giống tên húy của
vua cha? Chu Mục Vương tên húy là Mãn, đến thời Định Vương có cháu
