bắt Vương Mãng đã xong, nối lại dòng dõi của nhà Hán ở lúc đã dứt, đấy
há chẳng phải là công của tông thất sao? Vậy mà vẫn không xét cái phép
sai của nhà Tần, không theo phép cũ của nhà Chu, không đi theo đường lối
phân phong, lại mong chờ ở điều may mắn không cùng. Đến thời Hoàn-
Linh
, hoạn quan nắm quyền, trong không có tôi thần liều chết cứu nạn,
ngoài không có chư hầu cùng lo việc nước, vua lẻ loi ở trên, tôi phóng túng
ở dưới, gốc ngọn không cứu được nhau, đầu đuôi không qua lại được. Do
đó thiên hạ vỡ lở, kẻ gian tranh giành, tông miếu cháy thành tro than, cung
thất hóa thành bụi cỏ. Vua ngồi ở trên chín cõi mà thân không được yên ổn,
thương thay! Thái Tổ Vũ Hoàng Đế của nhà Ngụy ta tỏ đức thánh minh,
gồm cả tài lược văn võ, thẹn vì phép vua cắt đứt, thương vì nhà Hán
nghiêng lật, cho nên rồng bay ở Tiêu-Bái, phượng vỗ ở Duyện-Dự, quét trừ
hung nghịch, cắt diệt kình nghê, ngưỡng nhìn vua ở tây kinh
ấp Dĩnh
, đức cảm trời đất, nghĩa động thần người. Nhà Hán vâng mệnh
trời, trao ngôi cho nhà Đại Ngụy. Nhà Đại Ngụy nổi lên đến nay đã hai
mươi tư năm rồi, xem cái được mấy của năm nhà mà không dùng được kế
hay, thấy cái nghiêng lật của xe trước mà không đổi xết xe; con em Vương
hầu nắm ngôi hão, chỉ có dân không dùng được, tông thất tránh vào thôn
ấp, không được bàn chính sự của nhà nước, quyền ngang thất phu, thế như
dân thường; trong không không có cái vững khó lay của rễ sâu, ngoài
không có cái giúp bàn đá của họ hàng, đấy chẳng phải là để giữ yên xã tắc,
mưu nghiệp cho vạn đời vậy. Vả lại Châu mục, Quận thú ngày nay là
phương bá thời xưa mà đều có đất đai nghìn dặm, có nhà có mấy người coi
cả việc quân lữ, có kẻ anh em cùng nắm việc; vậy mà con em tông thất từng
chưa có một người tham dự ở trong đó để tự giữ chống lẫn nhau, đấy
chẳng phải làm cứng thân yếu cành, phòng ngừa nạn chợt đến vậy. Ngày
nay dùng người hiền, hoặc chọn làm chủ của quận lớn, hoặc làm tướng của
quân mạnh, vậy mà tông thất có người tài văn chỉ làm chủ của huyện nhỏ,
người có tài võ chỉ đặt trên trăm người. Nếu kẻ sĩ có đức cao thì tất để ý ở
trong xe lớn, người có tài năng thẹn vì cùng bậc với bọn không cùng hàng.
Đấy chẳng phải là lễ chọn người tài và khen thưởng tông thất vậy. Suốt cạn
