nhóm khai thác rừng. Ngày một đông. Ô tô kìn kìn vào chở, nhộn nhịp còn
bằng mấy dạo chiến dịch mở. Một ngày kia, cây săng lẻ của chúng tôi chịu
chung số phận. Hôm ấy cô gái rất buồn. Kỉ niệm bị triệt hạ ngay trước mắt
làm sao không buồn được. Đến gỗ đá cũng phải buồn. Đám cây kề cận, mất
đi bóng dáng thẳng cao của cây săng lẻ, cây nào, cây ấy rũ ra, phờ phạc.
“Đến làm thầy cúng là hết”. Ngộ nghĩnh thật. Liệu có được bằng lão
thầy cúng ở cái làng bé hin hin kia? Vẫn biết là bịp bợm, nhưng cùng lúc
lão có thể tiết lộ hậu vận, tiền vận của người khác. Còn tôi, đến tương lai
của mình cũng không dám định trước. Còn quá khứ? Đến hôm nay quỹ
sống trần gian của tôi ngang bằng với ngày tháng ở hang Dơi. Cô gái cũng
thế. Chúng tôi có mặt trên đời hai mươi năm. Và hai mươi năm chờ đợi.
Dẫu rằng, niềm tin trong tôi vẫn nguyên vẹn, song không khỏi có lúc tôi
nghĩ đến hình ảnh ông già chín năm, trên phiến đá ngắc ngư. Có một lần,
nói đến chuyện này, ông cười rất hiền:
- Nếu ta trọn kiếp vong hồn ở hang Dơi này, ta vẫn tin con ạ. Kiếp nào
đi chăng nữa, cũng cần đến niềm tin ấy.
Hai mươi năm. Mẹ tôi bây giờ chắc già lắm. Nỗi đau mất con hẳn đã
nguôi ngoai. Tôi không hình dung nổi khuôn mặt mẹ tôi bây giờ. Những
nếp nhăn tuổi tác chằng chéo trên khuôn mặt già nua? Có lẽ thế và lưng của
mẹ còng hẳn xuống? Ngày trẻ, mẹ tôi đẹp lắm. Nghe kể, cha tôi phải vất vả
mới lấy được mẹ. Không biết cha tôi bây giờ, có còn đủ sức thức dậy pha
trà vào lúc bốn rưỡi sáng, theo nhịp chuông leng keng của tau điện nữa hay
không? Còn em gái tôi. Không biết nó đã quên hay còn nhớ tiếng hót của
con chim liếu điếu. Chắc nó nhớ. Bởi, có một thời nó từng tin rằng, anh trai
nó trở về bằng tiếng hót ấy. Bạn bè tôi nữa. A trinh sát thằng nào còn, thằng
nào mất?
Ngày A trinh sát còn nguyên vẹn, đề tài hậu chiến tranh bao giờ cũng
xôm trò. Chẳng khác gì dạo còn đi học, cô giáo hỏi: “Sau này em ước làm
gì?”. Long tẩu bảo: “Hết chiến tranh, tao mặc nguyên bộ đồ trận này để tổ
