TẦNG ĐẦU ĐỊA NGỤC - Trang 202

để sống trong suốt 250 năm tổ quốc ta bị bọn Tatar đô hộ không?"
"Giáo Hội Gia Tô sống được có thể là vì lòng tin của giáo đồ mạnh. Cũng
có thể là vì tinh thần Gia Tô mạnh hơn tinh thần những tôn giáo khác".
Nàng nói câu trên như một câu hỏi chứ không phải là một lời quả quyết.
Yakanov nở nụ cười tha thứ:
"Em tưởng tượng nhiều quá. Tổ quốc ta có bao giờ thực sự thấm nhuần tinh
thần Thiên Chúa giáo trong linh hồn không? Em có thực nghĩ rằng suốt
trong cả ngàn năm Thiên Chúa giáo có mặt ở đây người ta có thực sự tha
thứ cho những kẻ đàn áp, bóc lột người ta không? Người ta có yêu thương
được những kẻ thù của người ta không? Giáo Hội chỉ sống được là vì sau
cuộc xâm lăng, trước hơn bất cứ một người dân Nga nào, Giáo chủ Cyril đã
tới cúi đầu trước tên Khan của bọn Tatar xâm lăng và yêu cầu tên này bảo
vệ cho hàng ngũ giáo sĩ. Với những lưỡi kiếm của bọn Tatar, giới giáo sĩ
Nga đã bảo vệ được đất đai, những nông nô và những giáo đường của họ.
Tuy vậy, ta cũng phải công nhận là Giáo chủ Cyril đã hành động đúng khi
làm như thế, ông ta là một nhà chính trị thực tế. Lẽ ra ai khôn ngoan cũng
phải làm như ổng. Chỉ có cách đó mới có thể thắng".
Khi Angiya bị dồn vào đường cùng, nàng không cãi nữa. Nàng chỉ mở rộng
đôi mắt ngạc nhiên nhìn người thanh niên vị hôn phu của nàng:
"Nhờ cách đó những giáo đường đẹp đẽ này mới được xây dựng trên những
cảnh trang nghiêm, hùng vĩ này" – Yakanov nói lớn. "Trong khi những tín
đồ ly khai bị đốt lửa đến chết, những giáo đồ của những tôn giáo khác bị
đánh bằng roi gậy đến chết. Em thương hại những kẻ làm những việc đó ư?
– Giáo Hội bị đàn áp? Giáo Hội nào bị đàn áp?"
Y ngồi xuống cạnh nàng trên thềm đá ấm vì nắng:
"Em bất công với những người Bôn-xê-vích về tất cả mọi mặt. Em không
thèm cả đọc những quyển sách chính của họ. Họ rất kính trọng nền văn
minh thế giới. Họ tin rằng không một ai có quyền độc đoán quyết định thay
cho người khác hay bắt người khác phải nghĩ, phải làm theo mình, họ tin ở
sự hợp lý, ở lẽ phải. Điều duy nhất mà họ muốn là: công bằng. Em thử
tưởng tượng coi: công bằng hoàn toàn, công bằng tuyệt đối. Không ai được
hưởng những đặc quyền mà người khác không được hưởng. Không ai được