TẦNG ĐẦU ĐỊA NGỤC - Trang 354

của những tù nhân, mặc dù một người đã mất tất cả, lẽ ra không còn gì để
phải lo sợ nữa.
Nhưng không may cho loài người, và đây là điều may mắn cho những kẻ
thống trị, con người được tạo thành với nhược điểm là còn sống thì vẫn còn
sợ khổ, đã khổ hết sức, khổ đến cùng nhưng vẫn luôn luôn sợ mình sẽ khổ
hơn. Ngay với một kẻ đã bị tù suốt đời, bị tước quyền hành động, không
còn được nhìn thấy trời xanh, mất gia đình, mất hết của riêng, vẫn còn có
thể bị trừng phạt cho khổ hơn bằng cách nhét xuống những hầm tối ẩm ướt,
không cho ăn, đánh bằng gậy, và người tù này vẫn cảm thấy những trừng
phạt nhỏ mọn này làm cho y khổ sở y hệt ngày nào y vừa mới mất tự do,
tức là như ngày y mới bị bắt. Để tránh những khổ sở tối hậu này, người tù
ngoan ngoãn tuân theo những luật lệ làm mất nhân cách của chế độ lao tù,
và thói quen tuân lệnh, khuất phục dần dần giết chết con người ở trong y.
Những khung cửa ở đầu hành lang nằm sát gần nhau hơn, mỗi cửa chỉ còn
ghi một số:
3, 2, 1
Người gác mở cửa số 3 và làm một cử chỉ mời chào bằng tay, trong khung
cảnh này, cử chỉ ấy trở thành khôi hài. Innokenty nhận thấy sự khôi hài ấy
và chàng nhìn người gác kỹ hơn. Gã là một thanh niên hãy còn trẻ, hơi
thấp, vai to, tóc đen, hai mắt nhỏ như hai vết dao chém. Vẻ mặt gã cũng
khá ác ôn, gã không cười, nhưng sau khi gặp chừng một tá viên chức khám
đường Lubyanka đêm nay, Innokenty thấy rằng bộ mặt của gã này đáng kể
là một bộ mặt dễ chịu.
Bị nhốt trong "thùng" số 3, Innokenty nhìn quanh. Sau đêm nay, chàng đã
có thể tự hào là người biết khá nhiều về "thùng giam người" trong khám
đường Lubyanka, chàng đã bị nhốt vào nhiều "thùng" và có dịp so sánh.
"Thùng" số 3 này rộng, đẹp, sạch sẽ hơn tất cả. Chiều ngang của nó khoảng
thước rưỡi, chiều dài chừng hai thước rưỡi, sàn gỗ, một cái ghế gỗ dài gắn
liền vào tường, bên cửa có một cái bàn gỗ nhỏ. "Thùng" này, tất nhiên cũng
kín mít và không có cửa sổ, chỉ có một lỗ thông hơi nhỏ có lưới sắt che
nằm cao trên trần, trần cao tới 4 thước. Tường quét vôi trắng, rực sáng vì
bóng đèn điện 200 nến nằm trong cái giỏ sắt treo trên cửa. Ánh đèn mạnh