sẽ hạch tội những tên cầm quyền ngu ngốc làm cho chiến hữu của họ phải
chết quá nhiều và vô ích. Trong số tội phạm này, tội của Stalin là lớn nhất.
Về sau, Kruchev, trong chiến dịch hạ bệ Thần tượng Stalin, đã công bố hết
những tội ngu đần, tàn ác, mù quáng của Stalin, trong số này có những tội
Stalin ngu ngốc không chuẩn bị chiến tranh với Đức Quốc Xã vì tin rằng
Hitler sẽ không bao giờ xua quân đánh Nga, ra những mệnh lệnh xuẩn ngốc
làm chết oan không biết bao nhiêu binh sĩ Nga v.v.
Đại úy Pháo binh Solzhenitsyn đã phạm tội gì để bị bắt? Chính
Solzhenitsyn đã nói ra nguyên do: chỉ vì ông đã dám viết thư cho một
người bạn chỉ trích những sai lầm của Stalin, ông quên rằng những thư từ
gửi từ mặt trận về đều bị kiểm duyệt kỹ, thư của ông rơi vào tay bọn mật vụ
và ông bị bắt chỉ vì thế.
Từ mặt trận, Solzhenitsyn bị đưa về khám đường Lubyanka, khám đường
lớn nhất Mạc Tư Khoa, nơi ông tả tỉ mỉ trong Tầng đầu địa ngục đoạn nhân
vật Innokenty Volodin bị bắt. Khi ấy ông ta có vợ nhưng chưa có con – tình
trạng y hệt tình trạng của Gleb Vikentich Nerzhin trong truyện – vợ ông đột
nhiên mất tin tức của ông. Không cho tù nhân gửi thư về nhà, bọn Mật vụ
Nga còn tàn ác hơn nữa ở điểm không nhận là chúng đã bắt người đó với
thân nhân của người bị bắt. Người vợ thứ nhất của Solzhenitsyn không
trung thành với chồng bằng nàng Nadya, vợ của Nerzhin trong truyện:
chừng vài năm sau Solzhenitsyn bị tù, bà vợ này của ông bỏ đi lấy chồng
khác.
Đúng ra, Aleksandr I. Solzhenitsyn bị tù 8 năm và 3 năm biệt xứ. Ông ở tù
không ra tòa, không có án, ở tù vì một lệnh đặc biệt do bọn Abakumov
quyết định. Số tù của ông là số 232.
Sau hai năm tù ở Khám đường Lubyanka, Solzhenitsyn được đưa về một
Sharaska gần Mạc Tư Khoa vì người ta biết ông là toán học gia. Sống ở đây
bốn năm, Solzhenitsyn thâu thập tài liệu để viết cuốn Tầng đầu địa ngục.
Đúng như lời nhân vật Gleb Nerzhin nói ở đoạn cuối của tác phẩm, so với
những nhà tù khác, đời sống trong Sharaska Mavrino là sung sướng nhất, ở
đó người tù đỡ khổ nhất, tuy cũng vẫn là bị tù.
Sau bốn năm sống tương đối đỡ khổ ở Sharaska, Solzhenitsyn bị đổi đến