Viên Thiệu vừa chết đi, những kẻ hậu bối kém cỏi, chỉ biết ngồi luận
đạo suông, đã chẳng có đức như Tào Tham kế thừa quy củ của Tiêu Hà,
lại không đủ tài chấn hưng lớn mạnh, thì cái chết có còn xa không? -
Trọng Trường Thống sang sảng đàm luận, như mây trôi nước chảy,
ngôn ngữ mạnh mẽ, càng thêm mấy phần khí thế hào sảng.
Tào Tháo nghe mà ngây ngất, mấy điểm này ông đều rất tán đồng,
thực ra còn nghĩ sâu hơn một bậc - từ góc độ triều đình mà nói, hào tộc
cướp điền sản của dân chúng, tranh thuế tô với quốc gia. Nếu theo cách
nhìn của chính Tào Tháo, hào tộc nắm trong tay lượng lớn điền sản và
của cải, có thể dựa vào quyền thế bước vào con đường quan chức và
quân đội, thế tất sẽ can thiệp vào quyền độc đoán của ông, điều đó càng
khiến Tào Tháo không thể nhẫn nhịn được. Thực ra khóc tế Viên Thiệu
đã có thể coi là một kiểu thỏa hiệp rồi.
Tào Tháo nghĩ tới đó, bèn xoa xoa tay nhấp nhổm muốn thử:
— Theo ý Công Lý, có cách gì hay để hạn chế cường hào?
Trọng Trường Thống vái đáp:
— Hạn dân danh điền
, không cho vượt quy chế.
Tào Tháo nghe thấy mấy chữ ấy, lập tức trầm ngâm không nói.
Thực ra Tuân Úc từ lâu đã thảo luận trên triều đường về vấn đề hạn
điền, Thị trung Tuân Duyệt thậm chí còn dâng sớ yêu cầu cấm chỉ mua
bán điền thổ, đã bị Tào Tháo bác trả lại. Nguyên nhân rất đơn giản:
Không dám làm vậy. Việc kiêm tính thổ địa của hào cường không phải
việc ngày một ngày hai, từ cuối đời Tần đã có manh nha, trải qua năm
tháng càng ngày diễn biến càng mạnh, bao nhiêu minh quân hiền tướng
đều không quản nổi, muốn dùng biện pháp một đao cắt phăng để giải
quyết chẳng phải quá vội vàng ư? Trước đây Vương Mãng đưa ra chính
sách ruộng công thuộc tư, chẳng những không thể an định thiên hạ,
ngược lại còn khiến cho quốc gia suy vong, thân bại danh liệt. Quang
Vũ Đế là chúa hùng kiệt một thời, làm việc giới hạn ruộng đất một lần
mà trùng trùng khó khăn. Những bậc thiên tử đời thái bình ấy đều
không làm được, trong đời loạn này sao có thể thành công chứ? Nếu
