TẬP ÁN CÁI ĐÌNH VÀ DAO CẦU
THUYỀN TÁN
Ngô Tất Tố
www.dtv-ebook.com
X. Miếng Thịt Chùi Dao
Trong cái đêm tắt đèn, ông Ng.Tr.L. vẫn chưa nói hết mỹ tục của làng
D.L. Mới đây, khi ở Vinh ra, ông đã bổ khuyết với tôi chỗ đó.
Nó vẫn là chuyện con lợn. Thứ lợn đã được dân quê tôn làm ông ỷ.
- Ngoài con lợn ra, có lẽ "quý quán chúng ta" sẽ không có chuyện gì
nữa.
Ông L. mở đầu bằng một giọng nói khôi hài như vậy, rồi mới vào
chuyện:
"Như đêm hôm xưa, tôi đã kể qua với anh, hàng năm, cứ đến ba mươi
tháng chạp thì ỷ làng tôi ra thờ.
Cho được tỏ sự vui mừng trong lúc làm tròn phận sự nuôi một con lợn,
gia chủ, ngoài bữa rau nộm khao làng từ ngày 23 tháng ấy, hôm nay lại phải
thết làng một bữa cháo nữa, người ta kêu là "cháo xem ỷ". Tiếng gọi là
cháo, kỳ thực vẫn chỉ là rượu với thịt. Nghĩa là trong một bữa tiệc, rượu thịt
chiếm chín mươi chín phần trăm, cháo chỉ có một phần trăm mà thôi. Cho
đủ một bữa cháo đó, nhà giàu phải hết hàng trăm, nhà nghèo cũng tốn vài
ba chục bạc. Đó mới là việc nhà chủ ông ỷ đối với dân làng. Bây giờ đến
chuyện dân làng đối với ông ỷ.
"Vài bốn năm nay làng tôi hình như đã có cải cách. Trước kia, cũng
như các làng, lễ nghi thuộc về ông ỷ cực kỳ long trọng. Người ta dùng đủ
