84
Tạp chí
Kinh tế - Kỹ thuật
thấy “thái độ hướng đến khởi nghiệp” và “đánh giá hiệu quả bản thân”1 đều tác động tích cực đến
“dự định khởi nghiệp” của sinh viên, tuy nhiên không có bằng chứng thống kê cho thấy “chuẩn chủ
quan” tác động tích cực đến “dự định khởi nghiệp” ở cả hai thị trường. Ngoài ra kết quả của các
nghiên cứu khác còn cho thấy ứng dụng kiến thức giáo dục tác động đến ý định khởi nghiệp của
sinh viên : liên quan đến chương trình giáo dục, Astebro & cs (2012) cung cấp bằng chứng ở Mỹ
cho thấy khởi nghiệp không chỉ là chương trình dành riêng cho sinh viên ngành kinh doanh mà nó
còn là chương trình hết sức quan trọng đối với sinh viên thuộc khối khoa học tự nhiên, kỹ thuật và
cả trong lĩnh vực nghệ thuật. Rae & Woodier-Harris (2013) cho rằng muốn doanh nghiệp có một
nền tảng kiến thức tốt và quản lý doanh nghiệp thành công thì cần phải xây dựng chương trình học
khởi nghiệp rộng rãi cho sinh viên, cung cấp cho họ kiến thức cần thiết để khởi nghiệp thành công
và định hướng con đường sự nghiệp đúng đắn. Yếu tố ngoại cảnh, môi trường tác động đến ý định
khởi nghiệp của sinh viên: “sự ủng hộ của gia đình”, “tấm gương khởi nghiệp”, “văn hóa quốc gia”,
“vốn xã hội”, “yếu tố xã hội” (Chand & Ghorbani, 2011), (Pruett & cs, 2009). Delmar & Davidsson
( 2000) những yếu tố ảnh hưởng đến tiềm năng khởi nghiệp nổi bật là độ tuổi, giới tính, trình độ học
thức, kinh nghiệm làm việc, sự giáo dục và yếu tố cá nhân. Theo Nguyễn Thị Yến (2011), sự sẵn
sàng kinh doanh, tính cách cá nhân và sự đam mê kinh doanh là những yếu tố cá nhân tác động đến
ý định start-up của sinh viên trường Đại học Quốc Gia TP. Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó yếu tố huy
động vốn là yếu tố khó khăn gây cản trở ý định khởi nghiệp của sinh viên. Trường hợp đối với nữ
học viên MBA tại TP. Hồ Chí Minh trong nghiên cứu của Hoàng Thị Phương Thảo, Bùi Thị Thanh
Chi, (2013) cho thấy, đặc điểm cá nhân chính là yếu tố tác động mạnh nhất đến ý định khởi nghiệp
của sinh viên. Suy nghĩ chủ quan tác động đến ý định khởi nghiệp của sinh viên, Robinson (1987)
khẳng định rằng sự tự tin và thỏa mãn bản thân là yếu tố quyết định. Theo Zahariah Mohd Zain, et
al (2010), các yếu tố: tham gia các khóa học kinh doanh, ảnh hưởng từ truyền thống kinh doanh của
các thành viên trong gia đình, đặc điểm cá nhân đều ảnh hưởng đến start-up của sinh viên kinh tế ở
Malaysia. Nghiên cứu của Francisco Liñán (2011) cũng đã kết luận, 5 nhân tố ảnh hưởng chính đến
ý định start-up của sinh viên là sự sẵn sàng kinh doanh, thái độ cá nhân; hoạch định, liên minh và
hình thành nhân viên; sự tăng trưởng - chìa khóa cho sự thành; sự ưu tiên cho các công việc có ích
là những nhân tố tác động đến ý định start-up của sinh viên đại học ở Tây Ban Nha.
Đúc kết từ các nghiên cứu trên, nhóm tác giả đưa ra mô hình đề xuất:
Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu
Nguồn: Tác giả thực hiện
