bên bờ sông Rhône nước Pháp, còn Hoàng đế thì bận đối phó với nước
Đức. Chính tu viện, dù bề ngoài có vẻ bình lặng, cũng bị chao đảo bởi âm
vang của các biến cố trên.
Chuyện kể về một Tu sĩ tên William xứ Baskerville. Ông đã làm sáng tỏ một
loạt án mạng xảy ra tại tu viện, bên trong những bức tường kiên cố, được
dùng làm nơi gặp gỡ giữa các đại biểu dòng Francisco và sứ giả của Giáo
hoàng.
Người kể chuyện là một tu sĩ nhớ lại những biến cố xảy ra lúc ông còn là
một thiếu niên. Đó là tu sinh Adso xứ Melk, đệ tử của Thày William.
Cốt chuyện bao quanh một quyển sách bí ẩn được cất giấu trong Thư viện,
mà chỉ một thiểu số người có thẩm quyền mới được vào. Bên ngoài Thư
viện này, và bên kia bức tường Tu viện, là một thế giới của những kẻ phàm
tục, những người bị loại bỏ, chỉ trông cậy vào lực lượng dị giáo để kết hợp
thành mối đe dọa cho giai cấp Tăng lữ.
William xứ Baskerville, người không bao giờ hài lòng với những lối giải
thích giản dị, kiên quyết xoay theo một đường hướng đầy trí tuệ, ông không
dựa vào những sự phán đoán trong một thế giới xen lẫn những mâu thuẫn
giữa đức tin chính thống và dị giáo, công lý và lạm quyền, sự thật và nhầm
lẫn. Nhờ một ánh sáng mờ nhạt nhưng bền bỉ, ông dần dần phanh phui các
âm mưu, để rồi đến tận trung tâm Thư viện, nơi cất giấu những điều bí ẩn.
Trên chặng đường điều tra gian nan chằng chịt các dấu vết của thầy
William, may thay, chúng ta cuối cùng cũng có được lời giải đáp. Nếu
không, có lẽ mọi sự thật đều mong manh, và sự hiểu biết chỉ là sự lạm dụng
của trí năng.
Quyển sách chấm dứt bằng cách đưa ra cho độc giả hai lựa chọn: sự yên
lặng của Adso, người tìm thấy bình an trong tâm hồn nhờ suy ngẫm về cõi
hư vô; hay sự tìm kiếm của William, người không rõ mục đích của chính
mình, nhưng trong tiến trình tìm kiếm đó, người ấy đã xây dựng nên một
thế giới mà chúng ta đang sống đây, với đầy khuyết điểm và bấp bênh.
ELIZABETTA CABASSI
Tùy viên Văn hóa Đại sứ quán Ý
