TÊN CỦA ĐÓA HỒNG - Trang 115

người xứ Stragira[23] đã viết về thi ca, một giáo điều thấp hèn và tồn tại
trong những lời bịa đặt. Venantius bảo các bài thánh ca cũng là những bài
thơ sử dụng phép ẩn dụ, và Jorge bèn nổi giận vì Huynh ấy cho rằng thánh
ca là các công trình của Thánh ý, và phép ẩn dụ được sử dụng để miêu tả sự
thực. Trong khi đó, các bài thơ của các thi sĩ đa thần lại sử dụng phép này
để diễn đạt sự giả dối, nhằm mục đích giải trí thuần túy, một nhận xét hết
sức xúc phạm đến tôi…
- Tại sao?
- Vì tôi đang nghiên cứu tu từ học, tôi đã đọc nhiều nhà thơ đa thần, và tôi
biết… hay tin rằng lời lẽ của họ cũng miêu tả các sự thật hiển nhiên còn
hơn là người Thiên Chúa. Nói tóm lại, lúc đó, nếu tôi vẫn còn nhớ rõ,
Venantius nói về những quyến sách khác, và Jorge nổi giận đùng đùng.
- Những quyển sách nào?
Benno lưỡng lự - Tôi không nhớ rõ. Sách nào thì có quan trọng gì?
- Rất quan trọng, vì tại nơi đây, chúng tôi đang cố tìm hiểu chuyện gì đã
xảy ra trong những con người sống giữa sách vở, với sách vở và từ sách vở;
do đó, nhận định của họ về sách vở nhất thiết phải quan trọng.

Lần đầu tiên Benno mỉm cười, khuôn mặt gần như rạng ngời lên - Đúng
đấy, chúng tôi chỉ sống về sách vở. Một nhiệm vụ đẹp đẽ trong thế giới hỗn
loạn và hư đốn này. Như thế, có thể Huynh sẽ hiểu được những điều đã xảy
ra vì lẽ đó. Venantius, người rất giỏi tiếng Hy Lạp, nói rằng Aristotle đã
dành riêng tập thứ hai của tác phẩm “Thi ca” để viết về tiếng cười. Nếu một
triết gia vĩ đại như thế đã viết cả một quyền sách về tiếng cười, thì tiếng
cười hẳn phải quan trọng chứ. Jorge bảo rằng, nhiều Cha đã dành trọn
những quyển sách viết về tội lỗi, điều đó quan trọng nhưng xấu xa.
Venantius bảo, theo Huynh ấy còn nhớ, Aristotle đã nói về tiếng cười như
một điều thiện, một công cụ của sự thật. Thế rồi, Jorge khinh miệt hỏi xem
Huynh ấy từng đọc quyển sách đó của Aristotle chưa, Venantius đáp rằng
chẳng có ai đọc được quyển sách đó cả, vì không ai tìm ra nó, và có lẽ nó
đã thất lạc mất tiêu rồi. Thật vậy, William xứ Moerbeke cũng chưa hề cầm
đến nó. Đoạn Jorge bảo, nếu chưa ai tìm ra quyển sách đó, thì chính vì nó