TÊN CỦA ĐÓA HỒNG - Trang 136

- Giống khỉ không cười, chỉ có riêng con người mới cười, đó là dấu hiệu
chứng tỏ con người có lý trí.
- Ngôn ngữ cũng là dấu hiệu biểu hiện lý trí con người, và con người có thể
dùng ngôn ngữ để báng bổ Chúa. Không phải bất cứ cái gì hợp với người
nhất thiết phải tốt. Ai hay cười thường không tin điều mà hắn cười, nhưng
hắn cũng không ghét điều ấy! Do đó, cười nhạo cái ác không có nghĩa là sẽ
chuẩn bị chống lại nó, và cười nhạo điều thiện có nghĩa là phủ nhận sức
mạnh phát sinh điều thiện.
Thầy William ngắt lời: - Quintilian (1) nói rằng vì phẩm giá, ta phải kiềm
chế cái cười khi được tán tụng, nhưng cái cười được khuyến khích trong
các tính huống khác. Chính khách kiêm nhà văn Pliny cháu đã viết: “Đôi
khi tôi cười, tôi giễu cợt, tôi nô đùa, vì tôi là con người”.
- Họ là những kẻ đa thần – Jorge đáp lại.
- Hildebertus đã nói “Cho phép anh được đùa giỡn sau khi chứng tỏ đã biết
sống nghiêm túc và xứng đáng”. John xứ Salisbury cho phép được hồ hởi
kín đáo. Cuối cùng vị giáo sĩ Ecclesiastes, tối thiểu cũng cho phép cười
lặng lẽ trong tinh thần thanh thản.
- Tinh thần chỉ thanh thản khi nó chiêm ngưỡng sự thật và hồ hởi đạt được
điều thiện, và sự thật và điều thiện không thể bị cười nhạo. Thế nên, Chúa
Ki-tô không cười. Nụ cười làm manh nha sự hoài nghi.
- Nhưng đôi khi hoài nghi cũng là điều đúng.
- Tôi không hiểu vì sao nó đúng. Khi ta nghi ngờ, ta phải trông cậy vào một
người có thẩm quyền, vào lời nói của một linh mục hay một y sĩ; thế rồi
mọi lý do làm ta nghi ngờ không tồn tại nữa. Hẳn nhiên là khi chấp nhận
những ý tưởng nguy hiểm, ta cũng có thể thưởng thức sự bông đùa của một
tên dốt nát đang cười cợt chân lý duy nhất mà ta cần biết, chân lý ấy đã
được nói ra một lần mà thôi. Bằng nụ cười, thằng ngốc nhủ thầm: "Chúa
không hiện hữu!”.
- Tôi không đồng ý, thưa Huynh Jorge đáng kính. Chúa đòi chúng ta phải
dùng lý trí để soi sáng những điều tăm tối mà Thánh kinh để ta tự hiểu. Để
phá vỡ sức mạnh giả trá của một luận cứ ngu xuẩn chống đối lại lý trí, nụ
cười đôi khi cũng là một công cụ thích hợp. Tiếng cười dùng để lung lạc