TÊN CỦA ĐÓA HỒNG - Trang 242

lên chống lại các lãnh chúa, nay tôi phục vụ họ, và vì quyền lợi của vị lãnh
chúa dải đất này, tôi ra lệnh cho những người như tôi. Phản bội hay phản
loạn: những người dân chất phác như chúng tôi có rất ít quyền lựa chọn.
- Đôi khi, những người chất phác hiểu sự việc giỏi hơn các bậc thông thái.
Quản hầm nhún vai nói: - Có thể. Thậm chí lúc đó tôi cũng không hiểu việc
mình làm. Huynh thấy đấy, đối với Salvatore, việc này dễ hiểu thôi: Cha
mẹ Huynh ấy là nông nô, thuở nhỏ Huynh ấy sống nghèo khổ, bệnh hoạn…
Dolcino là hiện thân của sự nổi loạn tiêu diệt giới lãnh chúa. Đối với tôi thì
khác. Tôi xuất thân từ một gia đình thành thị. Tôi không phải chạy trốn cái
đó. Đó là – tôi biết nói sao nữa - buổi yến tiệc của những kẻ xuẩn ngốc,
một ngày hội huy hoàng… Trên núi, với Dolcino, trước khi chúng tôi buộc
phải ăn thịt các bạn đồng ngũ bị chết trận, trước khi có nhiều người chết vì
cực khổ, đến nỗi chúng tôi không thịt hết đành phải quăng xác cho chim
chóc và thú hoang trên sườn núi Rebello… và có lẽ cũng chính trong những
giây phút đó… là một bầu không khí… có thể nói là tự do? Trước đây, tôi
không biết tự do là gì. Các thầy giảng đã bảo chúng tôi: “Chân lý mang lại
tự do cho các con”. Chúng tôi cảm thấy tự do, và nghĩ rằng đó là chân lý.
Chúng tôi tưởng mọi điều mình làm là đúng…
- Và từ đấy Huynh quen thói… tự do gian díu với đàn bà à? – Tôi hỏi, mà
thậm chí cũng không hiểu vì sao. Đêm hôm trước, đầu tôi đã bị ám ảnh bởi
lời Cha Ubertino, những điều đọc được trong phòng thư tịch và những biến
cố đã xảy ra cho tôi. Thầy William tò mò nhìn tôi, không ngờ tôi bạo dạn
và bộc trực như thế. Quản hầm trừng trừng nhìn tôi như nhìn một quái vật.
Huynh nói:
- Trên núi Rebello, có khoảng hơn mười người, mà suốt thời thơ ấu đã ngủ
trong một căn phòng chỉ rộng vài thước vuông, trong đó anh chị em, bố con
ngủ lẫn lộn với nhau. Huynh có biết hoàn cảnh mới ấy có ý nghĩa gì đối với
họ không? Họ được làm cái việc mà trước đây phải làm vì bị đòi hỏi. Ban
đêm, khi sợ quân thù đến, người ta nằm trên đất, ôm chặt người nằm bên
cho khỏi lạnh… Những tu sĩ đáng thương, xuất xứ từ dòng dõi quí tộc rồi
đi tu hành như các Huynh, cho rằng dị giáo là một hình thái tín ngưỡng
phát sinh từ quỉ sứ. Nhưng đó chính là một lối sống, và là… một kinh