Umberto Eco
Tên của đóa hồng
Dịch giả: Đặng Thu Hương
KINH XẾ SÁNG
Adso lắng nghe khúc ca “Dies irae”[1]
rồi nằm mơ, hay thấy ảo giác,
tùy người ta định nghĩa như thế nào cũng được
Thầy William chia tay Nicholas và lên phòng thư viện. Bây giờ tôi đã nhìn
kho tàng đã mắt và định vào nhà thờ để cầu nguyện cho linh hồn Malachi.
Tôi chưa bao giờ thích con người dễ sợ này, và không chối cãi rằng lâu nay
tôi đã tin Malachi là người gây ra tất cả các án mạng. Bây giờ tôi mới biết,
có lẽ Huynh ấy là một kẻ khốn nạn đáng thương, ẩn ức vì không thỏa mãn
được dục vọng, một cái bình đất giữa những cái bình sắt, gắt gỏng vì bối
rối, im lặng và tránh né vì tự hiểu không biết nói gì. Tôi cảm thấy hơi cắn
rứt, nghĩ rằng cầu nguyện cho số phận dị thường của Huynh ấy có thể làm
vơi đi mặc cảm tội lỗi của tôi.
Bên trong giáo đường lúc này mờ mờ ảo ảo vì ánh sáng bị thi hài của người
xấu số chế ngự. Vang lên tiếng các tu sĩ rầm rì đọc kinh cầu hồn.
Trong tu viện xứ Melk, tôi đã có lần chứng kiến cái chết của một sư huynh.
Tôi không thể gọi đó là một dịp vui, nhưng tôi thấy nó thanh thản, nhẹ
nhàng và trung thực. Các tu sĩ thay phiên nhau ở trong phòng người hấp
hối, tìm lời tốt lành để an ủi người ấy, và ai cũng thực tâm xem người chết
là may mắn, vì Huynh ấy sắp chấm dứt một cuộc đời đức hạnh để sớm
nhập vào ca đoàn thiên thần ở chốn ơn phước vĩnh hằng. Một phần của sự
thanh thản và mùi hương của sự mong muốn thiện ý đó được chuyển đến
người hấp hối, và người ấy cuối cùng đã nhẹ nhõm ra đi. Những cái chết
trong những ngày vừa qua thật khác lạ biết bao! Cuối cùng, tôi đã trông
thấy nạn nhân của những con bọ cạp quỉ quái trong “finis Africae” chết như
thế nào, và chắc hẳn Venantius và Berengar cũng chết như thế, dù đã nhờ
