TÊN CỦA ĐÓA HỒNG - Trang 79

Thầy tôi bắt đầu nói chuyện với Malachi, ca ngợi vẻ đẹp và sự làm việc cần
cù trong phong thư tịch, hỏi thăm ông ta về thể thức tiến hành công việc tại
đây, vì thầy tôi đã được nghe khắp nơi nói về thư viện và mong muốn được
khảo sát các sách ở đây. Malachi trình bày với ông những gì tu viện trưởng
đã cho biết: tu sĩ yêu cầu quản thư viện đưa quyển sách người ấy muốn
tham khảo và viên quản thư viện sẽ lên lầu mang sách xuống, nếu lời yêu
cầu hợp lý và thành khẩn. Thầy William hỏi làm cách nào ông ta có thể tìm
ra các tựa sách xếp trong các kệ trên lầu. Malachi bèn đưa cho thầy xem
một bản sách chép tay gồm nhiều tập ghi chi chít các danh mục, buộc chặt
vào bàn giấy của ông ta bằng một sợi xích nhỏ bằng vàng.
Thầy William luồn tay vào bên trong áo tu, lần đến chỗ ngực áo phồng lên
thành một cái túi, lôi ra một vật mà tôi đã nhìn thấy ông cầm trên tay hay
đeo trên mũi trong cuộc hành trình của chúng tôi. Đó là một cái ống hình
chạc, cấu tạo sao cho có thể nằm trên mũi người ta, như kiểu kị mã cưỡi
ngựa hay chim đậu bám vào cành. Mỗi bên chạc, ở đằng trước mắt, có một
khung kim loại hình bầu dục, giữ một mảnh kính dày như đáy chai. Thầy
William thích đeo vật này trước mắt để đọc sách, bảo rằng nó giúp tăng thị
lực tự nhiên và phụ trợ đôi mắt lão của thầy nhìn rõ hơn, đặc biệt khi trời
chạng vạng tối. Nó không giúp thầy nhìn vật ở xa, vì mắt thầy rất sắc, mà
giúp thầy nhìn vật ở gần. Với cặp kính này, thầy có thể đọc những bản thảo
viết chữ bé tí xíu mà ngay cả tôi đọc cũng khá khó khăn. Thầy giảng giải
cho tôi rằng, khi một người đã qua tuổi trung niên, dù thị lực người ấy vẫn
luôn luôn tốt, thì đôi mắt và đồng tử bắt đầu đờ dần; do đó, sau năm mươi
tuổi, nhiều học giả xem như đã mất khả năng đọc, viết. Đó là một nỗi bất
hạnh to lớn đối với những người còn có thể dâng hiến những thành quả tri
thức tốt nhất của mình thêm nhiều năm nữa. Do đó, ta phải tạ ơn Chúa vì
đã có người phát minh và cấu tạo nên vật dụng này. Thầy đã kể cho tôi
nghe việc này để ủng hộ các tư tưởng của giáo sư Roger Bacon của thầy,
người đã dạy rằng mục tiêu của việc học cũng chính là nhằm kéo dài cuộc
đời con người.
Các tu sĩ khác nhìn thầy William hết sức hiếu kỳ, nhưng không dám hỏi
han chi. Tôi để ý thấy ngay tại một nơi vẫn hằng tự hào là nhiệt tâm dốc