lòng vào việc đạo và viết sách, vật dụng hiếu kỳ này vẫn chưa hề xuất hiện.
Tôi cảm thấy hãnh diện được ở bên con người đã sở hữu một vật làm sững
sờ những nhà thông tuệ lừng danh trên thế giới. Đeo vật này lên mắt, thầy
William cúi xuống đọc các danh mục ghi trong tập sách. Tôi cũng nhìn vào
và thấy trong đó các tựa sách chúng tôi chưa hề nghe nói đến, và các quyển
sách nổi tiếng khác mà thư viện sở hữu.
Thầy tôi đọc, - “Về tòa ngũ giác của Salomon”
, “Nghệ thuật nói và hiểu
trong ngôn ngữ Do Thái”
, “Về những vật kim khí”
Hereford, “Đại số”
của Alkuwarizmi do Robertus Anglicus dịch từ tiếng
La Tinh, “Nghệ thuật nghi binh”
của Silius Italicus, “Những chiến công
của người Pháp”
, “Về những lời ngợi ca cây thánh giá”
của Rabanus
Maurus và “Các thời đại của thế giới và văn chương con người qua những
quyển sách đặc biệt từ A đến Z”
của Flavius Claudius Giordanus. Những
tác phẩm tuyệt diệu! Nhưng chúng được liệt kê theo thứ tự nào? Thầy trích
dẫn một câu tôi không biết ở quyển sách nào, nhưng chắc chắn phải quen
thuộc với Malachi – “Quản thư viện phải có danh sách tất cả các tựa, được
sắp xếp cẩn thận theo thứ tự đề tài và tác giả, và sách phải được phân loại
trên kệ có bảng số”. Huynh làm thế nào biết vị trí sắp xếp của từng quyển
sách?
Malachi chỉ thầy xem vài chú thích ghi trên cạnh mỗi tựa sách. Tôi đọc:
“iii, IV gradus, V inprima graecorum”; "ii, V gradus, VII in tertia
anglorum”, v.v... Tôi hiểu số thứ nhất chỉ vị trí của quyển sách trên kệ hay
gradus, số thứ hai chỉ vị trí kệ, trong khi đó số thứ ba chỉ vị trí ngăn; tôi
cũng hiểu những nhóm từ khác chỉ phòng hay hành lang của thư viện, bèn
lấy can đảm hỏi thêm về các chi tiết phân biệt cuối cùng đó. Malachi
nghiêm khắc nhìn tôi... – Có lẽ con không biết, hay đã quên rằng Quản thư
viện là người duy nhất được lên thư viện. Do đó, chỉ cần một mình Quản
thư viện biết cách đọc những kí hiệu đó.
- Nhưng các tựa sách liệt kê trong danh sách này được sắp xếp theo trật tự
nào? – thầy William hỏi – Theo tôi, dường như không phải theo đề tài. -
Thầy không nêu lên thứ tự tác giả theo mẫu tự chữ cái, vì đó là một hệ
thống tôi mới thấy áp dụng những năm gần đây thôi, còn khi đó thì rất hiếm
