TÊN CỦA ĐÓA HỒNG - Trang 85

cày, sóng tràn lên bờ, biển bốc cháy, sói biến thành ẩn sĩ! Dùng bò để đi săn
thú, mời cú dạy người học văn phạm, cho chó cắn bọ chét, thằng chột canh
thằng câm, và thằng câm xin bánh mì; kiến đẻ ra bò, gà quay bay, bánh mọc
trên mái nhà, vẹt giảng về nghệ thuật hùng biện, gà mái đạp gà trống, xe
đứng trước bò, chó ngủ trên giường, mọi người đi bằng đầu! Tất cả những
thứ nhảm nhí ấy nhằm mục đích gì? Một thế giới đảo lộn và đối nghịch với
thế giới do Thượng đế tạo ra, dưới cái cớ giảng dạy những lời giáo huấn
thiêng liêng!
- Nhưng, như Thẩm phán tại tòa Areopagus ở Athens đã dạy – thầy
William nhã nhặn nói, - chỉ có thể gọi tên Thượng đế qua những vật bị biến
dạng nhất. Và Hugh ở St. Victor đã nhắc ta rằng sự so sánh càng khác biệt,
sự thật càng được phơi bày dưới lớp vỏ của những hình dạng kinh sợ và
khiếm nhã thì sự tưởng tượng lại càng ít bị sa vào những thứ nhục dục, và
do đó sẽ hân hoan cảm nhận những điều huyền hoặc ẩn đằng sau các hình
dạng xấu xí đó…
- Tôi đã biết lối lý luận đó, và tôi xấu hổ thừa nhận rằng đó chính là lối
tranh luận chính trong dòng tu của chúng ta khi các Tu viện trưởng dòng
Cluniac tranh đấu với dòng Cistercian. Nhưng thánh Bernard nói đúng: Kẻ
họa hình quái vật và thiên nhiên để bộc lộ tạo vật của Chúa trong sự chiêm
ngưỡng huyền bí sẽ dần dà thích thú chính bản thân của lũ quái vật hắn đã
tạo ra, rồi mê mẩn chúng và hậu quả là hắn sẽ chỉ toàn nhìn thấy chúng.
Các Huynh, những người vẫn còn đang sáng suốt, chỉ cần nhìn vào những
cái cột của giáo đường, - ông ta chỉ tay ra ngoài cửa sổ, về phía nhà thờ… -
Trước mắt một tu sĩ kính đạo, những sư tử kia, các nhân mã nọ, những con
độc cước nửa-người-nửa-thú, miệng ở bụng, tai to như buồm đó có ý nghĩa
gì chứ? Những con hổ đốm, những tên giác đấu, lũ thợ săn thổi tù và cùng
rất nhiều quái vật một đầu nhiều thân và một thân nhiều đầu kia là gì cơ
chứ? Bây giờ tu sĩ thích đọc cột cẩm thạch hơn đọc sách, thích chiêm
ngưỡng công trình nhân tạo hơn nghiền ngẫm luật tạo hóa. Nhục nhã thay
khát vọng cho đôi mắt và nụ cười của các Huynh!
Jorge hết hơi ngừng lại. Tôi thán phục trí nhớ minh mẫn đã giúp ông ta, tuy
đã mù nhiều năm nay, vẫn còn nhớ rõ các hình ảnh mà ông đã từng công