một thủ thư có năng lực và khó tính đã khâu chúng lại cùng những tranh
minh họa khác không ăn nhập gì của xưởng, và vì thế chúng bị tách thành
nhiều cuốn sưu tập tranh. Hasan bỏ trốn khỏi Istanbul và biến mất, không ai
còn nghe về chú ấy. Shevket và Orhan không bao giờ quên rằng không phải
Siyah mà chính chú Hasan của chúng mới là kẻ sát hại cha tôi. Thế chỗ
Thầy Osman, người chết hai năm sau khi bị mù, Leylek trở thành Trưởng
ban Trang trí, Kelebek, người cũng rất kính nể tài năng của người cha quá
cố của tôi, đã dành hết phần đời còn lại để vẽ những họa tiết trang trí thảm,
vải và lều. Những phụ tá thợ cả trẻ tuổi của xưởng cũng đắm mình vào công
việc tương tự. Không ai coi việc từ bỏ tranh minh họa là mất mát lớn lao.
Có lẽ bởi vì không ai từng thấy khuôn mặt của chính mình được vẽ chính
xác trên trang giấy.
Toàn bộ cuộc đời tôi, tôi rất muốn được vẽ thành hai bức tranh, điều mà
tôi chưa từng đề cập với bất kỳ ai:
1. Chân dung của chính tôi; nhưng tôi biết những nhà tiểu họa của Đức
vua dù cố gắng đến đâu rồi cũng sẽ thất bại, bởi cho dù họ có thể thấy nhan
sắc của tôi, nhưng tiếc thay, sẽ không ai trong bọn họ tin rằng khuôn mặt
một phụ nữ là đẹp nếu không vẽ đôi mắt và đôi môi cô ta giống mắt và môi
một phụ nữ Trung Hoa. Nếu họ thể hiện tôi như một mỹ nhân Trung Hoa,
theo cách mà những bậc thầy Herat xưa vẽ, có lẽ những ai nhìn nó và nhận
ra tôi có thể thấy được khuôn mặt tôi đằng sau khuôn mặt của người đẹp
Trung Hoa. Nhưng những thế hệ sau, cho dù nhận ra rằng đôi mắt tôi không
xếch như vậy, họ cũng chẳng bao giờ xác định được khuôn mặt tôi thực sự
như thế nào. Hiện nay tôi hạnh phúc biết bao trong tuổi già - tôi sống được
là nhờ nguồn an ủi từ con cái - ôi, giá như tôi có một bức chân dung mình
hồi trẻ!
2. Một bức tranh hạnh phúc: Những gì mà thi sĩ Blond Nazim xứ Ran đã
nhắc đến trong một khổ thơ của ông. Tôi biết rõ bức tranh này phải được vẽ
như thế nào. Hãy tưởng tượng bức tranh vẽ một người mẹ với hai đứa con;
