Tôi cũng phải có mặt trong buổi chiều thứ bảy thuộc loại đó. Tôi nói với
bà là tôi sẽ phải đi ra ngoài đâu đó, chỉ để thấy gương mặt xinh đẹp của bà
chú ý đến tôi hoàn toàn, xác nhận với tôi rằng, không có tôi, bà không còn ai
– nhưng dĩ nhiên tôi không đi đâu hết. Tôi không muốn làm như con gái của
bà đã làm, là bỏ đi để bà phải khóc.
Vừa ăn bánh ngọt và bánh dừa kiểu cọ, bà con họ hàng hỏi thăm nhau
“đứa này bây giờ đã bao nhiêu tuổi, đứa kia bây giờ đang ở đâu, đứa nọ có
gia đình chưa, có con chưa?”. Và trả lời theo mẫu có sẵn: “Ồ, giỏi quá, ồ có
phước quá, ồ xấu hổ quá. Và Baby đâu rồi, Aila? Bộ không gặp Baby nữa
sao? Lần trước gặp nó, nó lớn lên rất đẹp, quyến rũ, bẩm sinh, tôi đã nói với
má tôi, chúng tôi đang coi phim, cô đào xi-nê kia không phải giống hệt Baby
của Aila đó sao?”
Mẹ tôi đã có sẵn câu trả lời. Baby đang ở xa. Ở nước ngoài.
Ở nước ngoài! Tuyệt quá. Và các người, các người già cả, do kiêu hãnh vì
gia đình chúng tôi là chi nhánh có người học cao nhất trong dòng họ, và vì
hiểu biết lờ mờ về các nơi có học vấn cao, cứ nghĩ rằng Baby đang ở
London hay thậm chí ở Mỹ, và khi người ta hỏi tiếp, “cháu nó làm gì ở
đây?”, cha tôi trả lời “học thêm”.
Vậy là mẹ tôi đã nói dối, không phải ông. Ông nói thật, Baby đang học
thêm những gì cần thiết, cho thời đại chúng tôi và để chúng tôi có chỗ đứng
trong thế giới. Ông là giáo viên – tuy họ biết ông đã vào tù vì hoạt động
chính trị, đa số chắc chắn tin rằng ông vẫn làm nghề mà họ coi trọng như là
đỉnh cao của trí tuệ - và câu trả lời của ông mở ra trước mắt họ những con
đường thênh thang dẫn đến một quang cảnh tuyệt diệu mà họ không bao giờ
đến được, trong khi ông và các con của ông tự do đi đến cuối những con
đường ấy.
Họ không nói như chúng tôi (làm sao được, họ chưa hề được có thầy kèm
tại nhà để sửa các lỗi văn phạm của họ), và bên nội của tôi uống nhiều bia,
đó là cách sống vui thú của họ. Trong một buổi chiều, nhà chúng tôi đầy
tiếng chân đi ra đi vào phòng rửa mặt, tiếng cười vô hại, tiếng rú lên vui
thích, và tiếng khóc của trẻ con, tiếng khúc khích của những cặp trai gái,
