dấu vết còn lại của sự mâu thuẫn, mọi sự do dự về mục đích phải được thổ
lộ, để ta có thể được bênh vực dầu là ngược lại các nguyên tắc cao cả của
chính mình; sự thổ lộ nguy hiểm, nhưng không bỏ qua được. Việc này sẽ
được lo liệu, người luật sư đã nói. Như bà ta đã bảo, dầu sao còn những mấy
tuần nữa, bà mới trở lại được…
Ngay từ ngày đầu, bà đã ít lo lắng hơn Sonny. Ông nhận ra, ông đã không
tính đến sự bận tâm của bà khi ông ngoại bà chết, ông cụ là cha, là mẹ đối
với bà. Có ở bên ấy sắp xếp lại các loại giấy tờ của nhà truyền giáo và các
vật sở hữu ít ỏi của ông cụ, cũng là sắp xếp lại những kỉ niệm suốt thời thơ
ấu của bà, chỉ khác là không còn có thể chỉ ra từng cái với ông cụ, như ông
cụ từng làm khi họ ngồi xe chạy ngang qua khu nhà bên kia thảo nguyên
ngoài thị trấn Benoni. Ở trong xứ của bà và ở London, ngưởi ta đang lo liệu
cho bà. Còn ông thì bận rộn tổ chức và điều hành những khóa học thực
nghiệm – giáo dục kháng chiến (tên do ông đặt, và được chấp thuận) ngụy
trang là những cuộc hội họp ở địa phương, vì Ủy ban giải quyết khủng
hoảng giáo dục quốc gia đã bị cấm hoạt động. Khi có thì giờ rảnh, mà đáng
lẽ có thể ở với bà ta, thì có căn nhà yên tĩnh, may thay, chỉ có đứa con trai
trong đó. Và Will ít chống đối ông hơn trước, đôi khi có vẻ như ông có thể
sờ vào ngưởi nó. Ái chà, không có đàn bà, giữa một ngưởi đàn ông, gần như
thế. Có thể tin cậy ở nó. Nếu nó đã tỏ ra không đáng tin cậy, ngay cả nhìn
vào mắt ông nó cũng đã không làm, để cho thấy nó còn nhớ. Nếu nó được
dặn phải quên đi không nghe ai đến nhà, nó sẽ làm như phải làm.
Những người đến tối đó muốn tìm cách tổ chức một nhóm hất cẳng một
số người lãnh đạo. Họ đang dọ ý một số người riêng rẽ của vài ba tổ chức,
để xem có ai đồng tình với họ. Họ đã không rủ được Sonny theo họ, nghĩ
rằng ông sẽ làn như quên việc họ đến, và không báo cho ai khác biết.
*
Có một vật gì đó trên bậc cấp. Một cái bó.
Khi đi qua giàn giấy che khuất cửa hông vào vưởn, ông dừng lại và nhìn
thấy một vật. Ông nghi ngờ, vì chất nổ hay đồ dơ bẩn có thể được đặt lên
tam cấp vào nhà của những người bạn tù chính trị. Tới gần, ông nhận ra một
