cánh tay bám ví của lũ trẻ, ký ức về thời kỳ mà cuộc sống không thể tưởng
tượng được là không có chúng. Năm mươi hai tuổi. Và trong khi ông khoái
chí vì còn đầy đủ sức sống và sự tráng kiện, có vẻ như không bị ảnh hưởng
bởi tuổi buốn mươi mấy, sự suy yếu đã diễn ra… Các nướu răng của ông bị
co lại, bụng ông đã to ra. Mặc dù nằm sát mặt đất và sung sướng để chiến
đấu như ông đã cảm thấy, tuổi già đã đến, tàn phá bên trong người ông.
Thế nhưng cái xưa kia là một ý tưởng về chính trị nay đã thực hiện trong
đời sống hàng ngày của ông. Ông sống với cậu con trai trong căn nhà trống
rỗng không còn sự sống, hai người đàn ông im lặng, không duy trì được sự
sống động trong căn nhà. Ông không còn nghĩa vụ gì, bận tâm gì nữa, dành
hết cho chính nghĩa. Thậm chí, không còn tham vọng, không còn ham thích
làm “Sonny” của các đám đông, ông tiếp tục làm việc cho chính nghĩa, bất
kể ngày đêm. Những bí danh, hoạt động bí mật, những người không có nhà
cửa thật sự và những liên hệ yêu đương, là những cái giành cho thế hệ sau.
Không còn là những lá thư gửi từ văn phòng Cao ủy Tị Nạn Liên Hiệp
Quốc. Thỉnh thoảng một cú điện thoại với tiếng nói của Aila, nghe gần quá,
mà lại ở xa quá, ở những xứ nào bà không nói tên. Sau vài phút ông chuyển
ống nghe cho người bà chờ được nói chuyện với. Tuy không còn ống nghe ở
tai, đứng một bên, ông có thể nghe tiếng Aila, bây giờ nói lớn hơn và vui vẻ
hơn vì nói với cậu con trai của bà.
Khi mọi việc đã quên đi, ông mơ đến Hannah. Một giấc mơ ngắn, rực rỡ,
rõ ràng như một bức khắc khọa. Bà ta từ bồn tắm bước ra, rẩy hết chân này
đến chân kia như một con mèo, làm các giọt nước bắn tung.
Giấc mơ làm ông thức dậy. Ông không ngủ lại được. Bên dưới mi mắt
nhắm lại của ông, những hình ảnh nối nhau hiện ra đứt đoạn, những người
đàn ông buộc khăn trắng che ngang mặt dưới ánh đuốc, những người đàn
ông cưỡi ngựa cầm cờ có dấu hiệu chữ vạn. Những người quá khích da trắng
đang về theo ngọn cờ ấy; những người da đen đã dọn đến ở các khu phố của
người da trắng và đang bị hăm dọa và phá phách bở những kẻ đứng dưới lá
cờ ấy. Và khiếp sợ.