kinh thành đầy những kỳ quan ở nơi nào đó về phương Tây, ít có ai đi tới
nơi vì chỗ ấy là chỗ tận cùng của thế giới. Đó là nơi Hồi giáo chủ đang ngự
trị. Ngài là hậu duệ của Đấng tiên tri và là người lãnh đạo tối cao của tín đồ
đạo Hồi”.
Mã khoái được lịnh phải hỏa tốc đưa viên sứ giả tới viên môn ở bên sông
Onon.
Nhờ việc nầy mà lần đầu tiên mắt của Thành-Cát-Tư-Hãn mở rộng ra khỏi
Trung-á. Ông mới biết Mohammed không phải là chúa tể ở phương Tây.
Bên kia đế quốc của ông ta còn nhiều nước khác theo Thiên-Chúa giáo...
thế giới chưa tận cùng.
Như thế ở phương Tây thế giới còn bao la vô tận và đâu cũng vậy, cũng xẩy
ra những cảnh tượng vua chúa gây hấn đánh nhau, chưa đâu có một vị chúa
tể làm bá chủ thiên hạ.
Riêng việc xung đột giữa Hồi giáo chủ và Mohammed, đại hãn không
muốn nhúng tay vào. Theo mật thư ông cũng thấy Mohammed là một nhà
vua bất công và tàn bạo, cho cướp bóc, đốt phá tài sản của tín đồ bất kể là
tín đồ Hồi giáo hay Thiên-Chúa giáo. Nhưng việc giao thương với xứ
Kharesm quả có lợi lớn lao, lâu nay các thương đoàn đi về rầm rập, đời
sống của dân chúng có vẻ thịnh vượng hơn. Còn đối với hai vị giáo chủ thì
ông chưa có chút thiện cảm nào. Tại sao có việc quái lạ như thế, hai nhà
lãnh đạo tôn giáo lại gởi sứ giả tới xúi ông gây chiến với một nhà vua? Kẻ
tu hành thì phải lo cầu nguyện chớ sao lại lo gây giặc với vua chúa? Và nếu
Trời không giúp cho Mohammed thì sao lại phải giúp cho kẻ địch của ông
ta?...
Thế rồi viên sứ giả nhận được phúc đáp giống y như sứ giả Tống trước kia:
“Ta không muốn gây chiến với họ”.
Về sau khi tất cả những nước ở Trung-á bị Thành-Cát-Tư-Hãn dày xéo và
dân Hồi giáo thấy được họa diệt vong, không ai quên được chuyện nói trên.
Các sử gia Ả-rập nhận xét như sau: “Nếu những điều người Ba-tư nói là
đúng sự thật và giáo chủ Nasir quả có kêu gọi quân Mông-cổ đến xứ nầy
