“Chúng ta hãy lấy trường hợp của Mathry, một công dân bình thường,
một con người không có nhiều ý chí, cũng không có trí óc sáng suốt, không
tốt hơn mà cũng chẳng xấu hơn một người khác. Không được hạnh phúc
trong gia đình, bị tính tình khắc khổ của người vợ làm mất hết hứng thú,
không thể chối cãi được rằng anh ta đã đi tìm ở ngoài gia đình vài sự an ủi,
một gương mặt khả ái hơn người đàn bà đang chờ mình ở nhà. Anh ta được
người bạn giới thiệu với một người đàn bà trẻ đẹp và khả ái, anh ta theo tán
tỉnh nàng và vào một buổi tối, cô đơn trong khách sạn ở một tỉnh hẻo lánh,
anh gởi cho nàng một bưu thiếp trên đó - theo lối khéo tay sử dụng bút chì -
anh đã vẽ một phong cảnh đồng quê, và mời nàng đi ăn tối. Rồi vài ngày
sau, anh vô cùng kinh hãi khi đọc những bài báo đăng tin rùm beng rằng
nàng đã bị giết một cách dã man, rằng cảnh sát đang điều tra và lục lọi khắp
xứ để tìm cho ra tác giả của tấm bưu thiếp.”
“Anh ta phải làm gì đây? Đáng lẽ anh phải chạy đến đồn cảnh sát gần
nhất mà nhìn nhận mình là tác giả tấm bưu thiếp. Nhưng anh sợ bị đăng báo
rùm beng, sợ bị tai tiếng. Hơn nữa, chắc chắn cảnh sát sẽ đặt ra một câu hỏi
rắc rối: ‘Vào đêm xảy ra án mạng, anh đã ở đâu trong khoảng thời gian từ
bảy giờ đến chín giờ?’. Lo âu, anh nhớ lại đêm hôm đó anh đi xem chiếu
bóng, một mình, và ngủ quên ở trong rạp. Một bằng chứng có mặt ngoài
hiện trường thật mong manh! Ai trông thấy anh trong bóng tối của phòng
chiếu bóng, ngủ gà ngủ gật trong chiếc ghế bành? Không có ai? Ngay cô
bán vé cũng không ngửng đầu lên nhìn khi anh lấy vé. Không một ai có thể
đến làm chứng cho những lời nói của anh.”
“Hoảng sợ, anh mất bình tĩnh và thay vì tự mình đến trình diện cảnh sát,
anh lại dại dột phạm một lỗi lầm to lớn khác, anh ngụy tạo cho mình một
bằng chứng có mặt ngoài phạm trường: một người sẽ chứng nhận giùm cho
anh. Người ta khám phá ra anh là tác giả tấm bưu thiếp, anh bèn đưa ra
bằng chứng có mặt ngoài phạm trường của anh, và người ta phát giác ra là
giả tạo. Kể từ đó, tai họa đã đến với anh: Một điều thất tín vạn sự chẳng tin.
Các bằng chứng buộc tội chồng chất lên nhau, bản cáo trạng này được
thành hình. Nhưng trong sự dựng lên bản cáo trạng này, vài sự kiện mâu
