thư cậu ta vừa nhận được. Đó là tại một chiến hào bên ngoài Zelenogorsk,
ngay trước khi quân Phần Lan chiếm lại nó. Levin không nói được, cậu ta
nấc nghẹn ghê lắm. Có người chết, bị quân Đức giết. Tôi không nhớ là mẹ,
hay bố cậu ta, mà có khi là cả nhà, tôi không biết. Nhưng trở lại câu
chuyện, Belak cầm lá thư, gấp nó lại rất chỉn chu, nhét vào túi áo khoác của
Levin, và nói, ‘Được rồi, cứ xả ra đi. Nhưng sau lần này tôi không muốn
thấy cậu khóc nữa đến khi nào Hitler treo lủng lẳng dưới sợi dây thừng’.”
Kolya đăm chiêu nhìn xa xăm, ngẫm nghĩ những lời nói của trung úy.
Chắc hẳn anh ta cho là chúng thâm thúy lắm. Với ta thì chúng nghe thật
gượng gạo, kiểu nói mà cha ta vẫn ghét, câu đối thoại giả tạo do một tay
nhà báo nào đó bịa ra cho một trong các bài báo sôi nổi “Những anh hùng
trên mặt trận!” mà tờ Sự thật Thiếu niên Tiền phong lần nào cũng đăng.
“Thế là cậu ta thôi khóc?”
"Ừm, cậu ta ngừng ngay lúc đó. Chỉ thút thít một chút thôi. Nhưng đêm
ấy cậu ta lại bắt đầu. Đó không hẳn là vấn đề chính."
“Vấn đề chính là gì?”
“Không có thời gian để than khóc. Bọn Quốc xã muốn chúng ta chết.
Chúng ta có thể khóc bao nhiêu tùy thích, nhưng điều đó cũng không thể
giúp chúng ta đánh bại chúng.”
“Ai khóc nào? Tôi có khóc đâu.”
Kolya không nghe ta nói. Có gì đó kẹt giữa hai cái răng cửa của anh ta
và anh ta cố lấy móng tay cạy nó ra.
“Vài ngày sau Belak giẫm phải một quả mìn. Ghê gớm vô cùng, lũ mìn
ấy. Những gì chúng gây ra cho cơ thể người ta...”
Giọng anh ta lạc đi, hồi tưởng đến thi thể nát bấy của người chỉ huy cũ,
và ta cảm thấy thật tồi tệ vì ta đã xúc phạm người trung úy trong suy nghĩ
của mình. Có thể những lời của ông ta nghe thật sáo rỗng, nhưng ông ta chỉ
đang cố giúp người chiến sĩ trẻ, làm anh ta tạm nguôi ngoai bi kịch ở quê
nhà, và điều đó còn quan trọng hơn là cách diễn đạt chân thực.
