-----
(14) SáchDiễn phiền lộ: Đời Tấn, Hoàn Y giỏi địch, Vương Huy Chi
không quen biết bao giờ. Một hôm đậu thuyền ở bến, thấy xe Hoàn Y đi
qua, cho người lên bảo Hoàn Y rằng: Nghe ông giỏi địch, thử cho nghe một
khúc. Hoàn Y xuống xe, ngồi trên ghế tréo (hồ sàng) thổi ba bài địch, rồi
lại lên xe đi thẳng, không nói với nhau một câu nào.
Truyện đ.ược biê.n tập t.ại iread.v.n
(15)Đây là trích một câu chữ liền ở sách Trung dung, ý nói bậc chí
thánh trị vì, có những đức chính tốt thì kết quả được như vậy.
Nghe xong mấy khúc địch, ta nhìn ra mặt nước thì thấy sen trắng nở
đầy, hương thơm ngào ngạt. Lúc ấy tâm thần sảng khoái, cảm giác đê mê,
tưởng như đương mùa tháng năm tháng sáu. Ta bước sang thuyền khách
cầm tay nói rằng:
- Tài nghệ giỏi đến thế ư? Tài nghệ giỏi đến thế ư? Dám hỏi người làm
ra ống địch có phải là Khâu Trọng đời Hán Vũ Đế không? Đặt tên là "địch"
có ý nghĩa gì?
Khách nói:
- Xét sách Chu Lễ, nhạc sư đã có bài dạy địch. Chữ "địch" ( ... ) ấy tức
là chữ "địch" (
笛 ) này đó. Hán Cao Tổ vào cung Hàm Dương được một
ống địch bằng ngọc, dài hai thước, ba tấc, hai mươi sáu lỗ. Thổi lên như thể
ngựa xe, rừng núi chuyển vần. Xem thế thì ống địch không phải tự Khâu
Trọng chế ra. Đến đời Đường Minh Hoàng mộng lên chơi cung trăng, ghi
hình tượng chiếc địch ở đó, tìm khắp thiên hạ lấy thứ trúc hoa theo cách
thức chế thành ống địch. Khi ấy có Lý Mô là người thổi địch rất hay. Về
sau gặp loạn An, Sử (An Lộc Sơn và Sử Tư Minh), ống địch ấy bị tiêu hủy
mất. Vương tử có biết chuyện ấy không? Vả lại, địch có nghĩa như chữ
"địch" (
滌 ) là rửa, ý nói rửa sạch lòng tà. Dầu có những tên khác nhau như