Tranh được Giải nguyên, thì ngươi sớm về gặp ta, không được như vậy thì
ta chẳng còn muốn cùng ngươi tương kiến.
Bấy giờ chư sinh có mặt cứ ngỡ là sinh có tài cao nên thầy gửi niềm
hy vọng tột bậc, chứ chẳng hay biết thâm ý của tiên sinh. Đêm hôm đó Sinh
tìm đến phòng cửi mà bảo Nương rằng:
- Có lẽ cao đường (17)đã biết chuyện, hẳn là tai vách mạch rừng,
chuyện phong lưu e đã có người khác biết chăng.
-----
(15) Nguyên văn chép nhầm chữ "Thốn âm" (nghĩa là chỉ "tấc bóng"
chỉ thời gian) thành "tài âm", nay sửa và dịch như trên.
(16) Kì thi mùa thu, đây chỉ thi Hương.
(17) "Cụ nhà": tôn xưng bố người đối thoại.
Nương liền căn vặn vì sao. Sinh bèn thuật lại chuyện ban ngày tiên sư
trách hỏi.
Nương nói:
- Nhà thiếp, phép gia giáo rất nghiêm, chẳng hay văn tứ của chàng có
gì bất túc chăng.
Sinh nói:
- Quả có thế. Tiên sinh ta đạo học tinh vi, đức hạnh thuần cẩn. Nay
trong ngôn từ mỗi lời mỗi chữ đều có ý, như nói "tiếc từng tấc bóng", "ba
lần tự xét", là có ý mắng nhiếc sự hoang biếng, "dòm ngó cung tường", "ra
vào môn hộ" là có ý mắng tội tư bôn đó. Nói rằng "tranh được Giải nguyên
thì ngươi sớm về gặp ta", là lúc đó sẽ gả con gái cho, còn không được như
vậy không cho phép lấy.
