Văn Vương hỏi Thái Công: "Thiên hạ mênh mông sao có lúc đầy lúc vơi,
khi yên khi loạn? Vì vua hiền, ngu không giống nhau, hay vì thiên thời biến
hóa tự nhiên sinh ra vậy?".
Thái Công đáp: "Vua ngu thì nước nguy dân loạn, vua hiền thì dân trị nước
yên. Nên họa phúc là ở vua, chứ không phải ở thiên thời"
Văn Vương nói: "Xin được nghe về bậc hiền quân thuở trước".
Thái Công đáp: "Xưa vua Nghiêu trị vì thiên hạ, thời đó gọi người là bậc
hiền quân" (vua hiền)
Văn Vương hỏi. "Chính trị thời đó ra sao?"
Thái Công đáp: “Khi vua Nghiêu trị vì thiên hạ, không trang sức vàng bạc
châu báu, không mặc đồ gấm vóc xa hoa, không nhìn vật lạ kì, không quý đồ
tốt đẹp, không nghe nhạc phóng đãng, không trang hoàng cung viện, không
chạm trổ kèo cột, khổng cắt cỏ trong vườn.
Dùng áo bông để mặc khi trời rét, lấy áo vải để che thân, lấy gạo xấu làm
cơm, lấy rau hoắc làm canh.
Không bày chuyện bắt dân sưu dịch để thiệt hại mùa màng dân chúng. Dốc
hết tâm trí vào công việc giáo hóa nhân dân.
Quan nào trung chính thi hành pháp luật thì nâng cao ngôi vị, liêm khiết
thương dân thì cho bổng lộc nhiều. Ai nhân từ hiếu đễ thì kính yêu, có công
trồng trọt thì khích lệ, đạo đức hiền thục thì treo biển nêu danh nơi cổng làng.
Giữ lòng công bình chính trực, dùng pháp luật ngăn cấm điều gian dối.
Người mình ghét mà có công thì vẫn thưởng, người mình yêu mà có tội thì vẫn
phạt.
Nuôi dưỡng những người già yếu, góa bụa đơn côi, giúp đỡ các gia đình bị
tai ương chết chóc.
Lễ vật dần dâng thì lấy rất nhẹ, thuế má sưu dịch thì cần rất ít, nên muôn dân
giàu có vui vẻ, không có cảnh đói rét điêu linh. Trăm họ thờ vua như mặt trời,
mặt trăng, thương vua như cha mẹ vậy”.
Văn Vương nói: "Vĩ đại thay! Cái đức của bậc hiền quân”.
Thiên thứ ba
QUỐC VỤ
Văn Vương hỏi Thái Công: "Xin cho nghe về việc lớn để trị nước".
Thái Công đáp: "Chỉ cần thương dân".
