Khởi đáp rằng: Trước hết phải biết rõ bốn điều dễ , hai việc lớn , một điều
tin thực .
Hỏi: Sao lại gọi như thế?
Đáp: Đó là làm cho đất dễ đi bằng ngựa , ngựa dễ kéo xe , xe dễ chở người ,
người dễ chiến đấu .
Biết rõ đất dễ , đất khó thì đất dễ đi bằng ngựa;
Cung ứng cỏ rơm kịp thời , thì ngựa dễ kéo xe;
Mỡ và dầu trục xe dư dùng , thì xe dễ chở người;
Gươm giáo bén nhọn , bào giáp bền bỉ , thì người dễ chiến đấu .
Tiến lên thì được thưởng lớn , lui về thì bị phạt nặng;
Thi hành tín thực.
Nếu xét làm được những việc ấy thì có thể làm chủ được sự chiến thắng .
Võ Hầu hỏi rằng: Binh lấy gì làm ưu thắng?
Khởi đáp rằng: Lấy trật tự làm ưu thắng.
Lại hỏi rằng: Có phải nhờ đông đảo không?
Đáp: Nếu pháp lệnh không sáng suốt , thưởng phạt không tín thực , chiêng
đánh không đúng , trống đánh không tới , tuy có trăm vạn binh , dùng được ích
gì?
Điều gọi là trật tự có nghĩa là ăn ở theo lễ nghi , cử động có uy vũ , tiến tới
thì không ai chống cự nổi , lui về thì không ai đuổi kịp , tiến quân đánh đuổi
trúng tiết , tả quân hữu quân ứng biến kịp thời theo hiệu lệnh , tuy ở thế kẹt
cũng bày trận hẳn hoi , tuy tản ra mà cũng còn hàng ngũ.
Cùng hưởng cảnh yên vui với họ , cùng chịu cảnh nguy nan với họ , nên sĩ
tốt luôn luôn quây quần theo ta mà không bao giờ li tán , có thể sử dụng mãi
mà không bao giờ mỏi mệt , nên quân sĩ vào nơi nào thì thiên hạ không chống
cự nổi , đó gọi là binh cha con .
Ngô Tử nói rằng: Theo phép hành quân , chớ nên đi đứng trái tiết , chớ nên
ăn uống trái thời , chớ làm kiệt sức người và ngựa , đó là ba điều kiện để sĩ tốt
để thi hành lệnh trên . Sĩ tốt thi hành lệnh trên , đó là nguồn gốc của sự trị an .
Nếu đi đứng không đúng tiết , ăn uống không đúng thời , người ngựa mệt mỏi
không được nghỉ ngơi , đó là nguyên nhân làm cho sĩ tốt không thi hành lệnh
trên . Lệnh trên bị khinh rẻ thì khi ở yên bình sẽ rối loạn , khi đánh giặc binh sẽ
thất bại .
