- Tướng địch cử động không thận trọng mà lại thiếu quyền mưu , thì ta có
thể làm cho họ vất vả , lâm cảnh nguy khốn.
Bên địch , người trên giàu có mà kiêu căng, kẻ dưới nghèo khó và thất vọng,
thì ta li gián họ.
Quân địch tới lui không quyết định, sĩ tốt không biết nương tựa vào đâu, ta
có thể làm cho họ rung động mà trốn chạy.
Bên địch, sĩ tốt coi thường tướng súy mà có bụng muốn về , chẹn các nơi để
đi , mở thông các nơi khó đi, ta chờ cơ hội mà đánh chiếm;
Quân địch dễ tới , khó lui , như thế chúng có thể tiến tới trước (để đánh ta)
Quân địch khó tới , dễ lui , ta có thể xông tới gần mà đánh chúng;
Địch đóng quân nơi ẩm thấp , nước chảy không thông , gặp khi mưa dầm,
thì sẽ bị lụt lội , chìm đắm;
Địch đóng quân nơi hoang vu , cỏ gai rậm rạp , gió thường thổi mạnh , ta có
thể đùng lửa để đốt chúng;
Địch ở mãi không đi , tướng sĩ trễ biếng , như thế quân địch không phòng bị
, ta có thể âm thầm đến đánh úp chúng .
Võ Hầu hỏi rằng: Hai quân đối mặt nhau , không biết tướng địch như thế
nào, ta muốn dò xét tướng của họ , phải dùng phương pháp nào?
Khởi đáp rằng: Nếu mệnh lệnh tầm thường mà lại tỏ ra dũng cảm , tướng
địch tỏ ra coi thường sĩ tốt tinh nhuệ của ta như thế là địch muốn bỏ chạy chớ
không muốn đánh chiếm .
Nếu ta thấy địch đi tới , kẻ ngồi người đứng , chính pháp của họ chỉ cốt để
trị yên, họ trốn chạy làm ra vẻ không bằng ta , lại thấy điều lợi mà làm như
không hay biết gì , tướng địch như thế đáng gọi là tướng mưu trí, không nên
đánh nhau với họ.
Nếu quân địch huyên náo , cờ xí rối loạn , sĩ tốt muốn đi thì đi , muốn dừng
thì dừng , binh đội tư do đi ngang đi dọc không có khuôn phép, khi trốn chạy
thì lo rằng không kịp , khi thấy lợi thì lo không chiếm được , đó là hạng tướng
ngu ngốc , dù có nhiều quân , ta cũng vẫn đánh bại chúng được.
THIÊN THỨ NĂM
ỨNG BIẾN
Võ Hầu hỏi rằng: Xe bền, người tốt, tướng dạn binh mạnh, bỗng gặp dịch
bệnh tật mất ngựa, bấy giờ phải làm thế nào ?
