Phép ngũ gián mà được hợp tình ắt là dân chúng có thể sử dụng, nước nhà
có thể bảo tồn lâu dài.
Cho nên binh muốn sống thì phải chuẩn bị, bất đắc dĩ mới đánh nhau, tính
để được yên ổn, động để tỏ uy vũ, không cậy vào sự địch không đến, mà nên
cậy vào sự địch không thể đánh ta được, dùng binh gần để chờ đánh binh xa,
dùng binh an nhàn để chờ đánh binh nhọc mệt, dùng binh no để chờ đánh binh
đói, dùng chỗ thực có của mình để đánh vào chỗ khiếm khuyết của người,
dùng binh sống để chờ đánh binh chết
(1)
dùng binh nhiều để chờ đánh binh ít,
dùng binh vượng để chờ đánh binh suy, dùng binh ẩn nấp để chờ đánh binh
đang đến, cờ xí ngay ngắn, chiêng trống chững chạc, đang theo đằng trước mà
lật ngược ra đằng sau, giữ vững các chỗ hiểm trở để xây dựng bề thế bên
ngoài, lấy điều lợi để khuyên dụ địch, lấy điều hại để làm cho địch mềm yếu
(thoái nhượng) đó là phép trị quân đầy đủ.
_________________________
Chín thế đất (cửu địa) là:
Tan địa: đất mà binh nhà dễ tan vỡ;
Khinh địa: đất gần với nước mình;
Tranh địa: đất lợi, hai bên đều tranh chiếm;
Giao địa: đất mà hai bên đều đến được;
Trọng địa: đất sâu vào nước địch;
Ty địa: đất lồi lõm, hiểm trở;
Vi địa: đất dễ bị vây đánh úp;
Tử địa: đất đánh lâu thì chết;
Chín cách biến hóa (cửu biến) là: Mưu, có lúc không dùng; Lợi, có lúc
không lấy; Quân địch, có lúc không đánh; Đất đai, có lúc không tranh; Binh
pháp, có lúc không giữ đúng; Giao chiến, có lúc không hợp; Đường, có lúc
không đi theo; Thành, có lúc không phá; Lệnh vua, có lúc không tuân.
Năm cách dùng gián điệp (ngũ gián) là:
Dùng người trong hàng ngũ của địch, hoặc đồng hương với quân địch (nhân
gián)
Dùng quan viên thất thế của quân địch (nội gián)
Dùng lại gián điệp của đich (phản gián)
Dùng gián điệp quyết chiến (tử gián)
