Núi nhỏ thì không có thú vật, nước cạn (nông) thì không cá; cây yếu thì
khôn có ổ chim.
Tường hư thì nhà nghiêng; đê vỡ thì nước tràn ngập.
Chạy mau thì ngã; đi thong thả thì chậm trễ.
Đi thuyền trên chỗ cạn thì nguy; đi trên nước đá thì sợ.
Lội suối thì chết đuối; gặp nước thì vượt bằng thuyền.
Không mái chèo thì không thể qua sông; mất bạn thì phải mong chờ người
xa.
Thưởng phạt thì xét công; không thành thực thì không tin cậy.
Môi sứt (mất) thì răng lạnh; lông rụng thì da yếu.
Kẻ nịnh nọt thì lời nói rối loạn; chỉ nghe một bên thì sẽ có tai hại.
Mưu đồ việc lành thì thắng, mưu đồ việc ác thì chia rẽ.
Người thiện khuyên người ác cũng như mưa móc về mùa xuân.
Ngựa kì và ngựa ký thì dễ cưỡi, ngựa nô và ngựa đài thì khó tập.
Không nhìn thì là đui, không nghe là điếc.
Rễ hư thì lá khô; lá khô thì hoa rụng; hoa rụng thì quả thối.
Trụ nhỏ thì nhà nghiêng ngả; gốc nhỏ thì ngọn lung lay.
Dưới nhỏ thì trên phải đổ.
Không phân biệt đen trắng, bỏ đồ cao quý mà dùng đá thì cọp và dê ở cùng
bầy.
Áo rách thì vá, đai ngắn thì nối dài;
Chơi dao thì (có ngày) đứt tay, nhảy nhót thì (có ngày) què chân.
Giặt rửa không cần tới sông ngòi, cốt yếu là gột tẩy chất bẩn; cưỡi ngựa
không cần tới ngựa kì và ngựa ký, cốt yếu là nhanh chân; dùng hiền tài chẳng
cần phải là thánh nhân, cốt yếu là có trí thức thông suốt, gồm có năm đức.
Thứ nhất là ngăn cấm việc hung vạo, dứt bỏ việc binh đao;
Thứ hai là tưởng thưởng bậc hiền tài, trừng phạt kẻ phạm tội ác;
Thứ ba là làm cho dân chúng yên ổn, nhân ái, hòa hiệp;
Thứ tư là che chở, bao bọc cho người khác, xét định công lao;
Thứ năm là ngăn chặn sự phong hoa, xa xỉ, phản đối việc dèm pha.
Đó gọi là năm đức.
