Ba quân chỉ biết là thắng, chứ không biết vì sao mà thắng. Nếu không phải
nhờ biến mà thông, thì làm sao sinh ra thế?
Dùng cách phân hợp mà biến hóa thì chỉ có Tôn Tử là người giỏi nhất, còn
từ Ngô Khởi trở về sau không ai có thể sánh kịp".
Thái Tông hỏi: "Phép đánh của Ngô Khởi như thế nào?"
Lí Tĩnh đáp: "Thần xin kể sơ lược về việc đó:
Ngụy Võ Hầu hỏi Ngô Khởi rằng: "Khi hai quân đối diện nhau thì phải làm
sao?"
Ngô Khởi đáp: "Cho quân yếu dũng cảm ra đánh trước, khi đã giao chiến thì
thua chạy, chạy mà đừng đánh, chờ xem địch tiến quân ra sao. Nếu bên địch kẻ
đứng người ngồi, không thèm đuổi theo, tức là địch có mưu trí, nếu họ đem hết
quân ra đuổi, đi đứng tung hoành, tức là địch bất tài. Ta cứ đánh mà không
phải nghi ngờ gì cả".
Thần cho rằng phép đánh của Ngô Khởi phần nhiều đều giống như thế, chứ
không phải như Tôn Tử đã nói là lấy chính mà hợp".
Thái Tông hỏi: "Câu của Khanh là Hàn Cầm Hổ thường nói, khanh có thể
luận bàn về Tôn Ngô, có phải là nói về phép kì chính không?"
Lí Tĩnh đáp: "Cầm Hổ làm sao có thể hiểu đến chỗ cao sâu của phép kì
chính được?
Nếu chỉ biết lấy kì làm kì, lấy chính làm chính, thì chưa hiểu rõ sự biên hóa
tuần hoàn vô tận của phép kì chính vậy".
Thái Tông hỏi: "Người xưa khi lâm trận xuất kì đánh vào lúc người không
để ý, như thế có phải là phép biến hóa chăng?"
Lí Tĩnh đáp: "Đời trước đánh nhau phần nhiều là lấy thuật nhỏ mà thắng võ
thuật, lấy tài mọn mà thắng bất tài, như thế không đủ để luận bàn về binh pháp.
Cũng như Tạ Huyền phá được đại quân của Phù Kiên, không phải là nhờ cái
tài của Tạ Huyền, mà vì Phù Kiên là kẻ bất tài vậy".
Thái Tông bảo quan cận thần lấy truyện Tạ Huyền ra xem qua rồi nói: "Phù
Kiên thua là chỗ không hay".
Lí Tĩnh nói: “Thần xem quyển Phù Kiên Tài ký có viết: “Các đạo quân của
nhà Tần đều tận vơ, chỉ có đạo quân của Mộ Dung Thùy là được vẹn toàn. Phù
Kiên đem hơn ngàn quân kị tìm đến. Con của Thùy là Bảo khuyên Thùy giết
Kiên, nhưng việc không thành”.
