lược, làm gì cũng dùng cách gián hành biến hóa, cho nên khi có việc xảy đến,
không đợi phải xếp đặt bàn tính mà không việc gì là không thích hợp với kinh
điển. Trời tự nhiên cho nên xoay vần, đất tự nhiên cho nên đông lại; việc binh
tự nhiên cho nên không trận nào là không thắng. Dùng trí để phục thiên hạ,
mà thiên hạ phải phục trí, nhưng trí vẫn không thắng; dùng phép để chế thiên
hạ, mà thiên hạ phải theo phép, nhưng phép cũng không thần. Vậy trí với phép
không phải là cái hay ở trong cái hay đâu. Bậc thánh võ trị đời, đánh ở chỗ
không có thành, công ở chỗ không có lũy, chiến ở chỗ không có trận, nhẹ
nhàng như mưa rơi trên không, dựng lên cuộc đời vô sự.
____________________________
1.
Chữ Hán là: “Không địch chi mưu” chữ không ở đây nghĩa là làm cho
khốn. Những chữ không ở dưới thì nghĩa là làm cho háo ra không, hay
làm ra không, không có thực hiện hay không có thực sự.
2.
Chữ không ở đây lại nghĩa là làm cho khốn như ở trên.
3.
Lên đài đi giày, tức là hưởng vinh dự phú quý.
Sách Võ kinh
1
: Vua Thái tôn (nhà Đường) hỏi: Các tướng súy hiện nay duy
có Lý Tích, Đạo-tông, Triết Vạn-triệt
2
. Trừ Đạo-tông là thân thuộc, ngoài ra
còn ai là người có thể dùng được? – Tĩnh thưa
3
: Bệ hạ thường nói Đạo-tông
dùng binh không đại thắng cũng không đại bại, Vạn-triệt nếu không đại thắng
tức phải đại bại. Thần vụng nghĩ lời thánh nói: Chẳng cầu đại thắng mà cũng
chẳng để đại bại, đó là quân có tiết chế; muốn thắng to có thể thua to, may mà
thành công. Cho nên Tôn Võ nói rằng: Người đánh giỏi trước làm thế địch
không thể thắng để đợi thế địch mà mình có thể thắng
4
. Tiết chế ở mình mà
thôi. Thái tôn hỏi: Theo Binh pháp
5
, cái gì là sâu nhất? Tĩnh thưa: Thần đã
từng chia làm ba bậc, để cho học giả đi dần mà tới vậy. Một là đạo, hai là trời
đất, ba là tướng pháp. Kể về đạo thì rất tinh vi. Kinh Dịch bảo rằng: Thông
minh duệ trí, thần võ mà không giết người, chính là thế. Nói về trời thì có âm
dương, nói về đất thì có thế hiểm thế dễ, người khéo dùng binh thì có thể lấy
âm mà đoạt dương, lấy hiểm mà đánh dễ. Mạnh Tử bảo thiên thời địa lợi chính
là thế. Nói về tướng pháp thì cốt dùng người và dùng khí. Sách Tam lược
6
bảo
rằng: Được quân sĩ thì tốt. Quản Trọng bảo rằng: Đồ binh khí tất phải bền
sắc, chính là thế.
______________________________
