và đất bụi lầm trời, thì dưới hẳn có quân phục, phải trở về báo với chủ tướng,
dừng quân kết trận mà đóng lại để chờ xem cơ giặc thế nào. Đó là yếu lược để
xét quân ẩn phục vậy.
Vào sâu đất địch, gần tới khoảng đường trọng yếu, chợt thấy sắc cỏ mới khô
héo thì ở dưới hẳn có sự trá ngụy, xem xét kĩ càng rồi hãy đi; nếu gặp cầu,
trước hãy đem vật nặng đè lên, rồi sau sẽ đi, không làm thế thì sợ có vạ sa sụp.
Đó là yếu lược cẩn thận về đất và cầu vậy.
_________________________________
1. Ngô tử, thiên I.
2. Thế tướng: Ông tướng tầm thường ở đời.
Sách Yên thủy thần kinh:
Phép sang sông.
Phàm sang sông, trước hết phải chuẩn bị cầu phao bè gỗ, dự sai du binh sang
trước, dò thăm những nơi trọng yếu, quả không có quân phục, thì tới nơi rộng
rãi, bày mở thế trận để đợi, rồi sau mới cho đại quân sang.
Phép gặp ngòi.
Phàm quân đi gặp ngòi rộng 5, 3 trượng, trước kia đã có cầu nhỏ, thì bỏ
ngựa lại, sai ba quân mỗi người bó một bó củi để bỏ xuống đó, ngựa và người
có thể sang qua.
Phép lạc đường.
Phàm quân đi gặp rừng núi, trời chiều lạc đường, thì thả một con ngựa già đi
trước rồi theo sau thì có thể gặp đường, vì ngựa già có thể biết đường.
Sách Tôn tử: Phàm phép dùng binh, xe ruổi
1
nghìn cỗ, xe da nghìn cỗ, quân
mặc giáp 10 vạn Người giỏi dùng binh thì việc phu phen binh lính không đòi
gọi hai lần, chở lương không bắt đến ba lần. Lấy dùng ở trong nước và nhân
lương của địch, cho nên quân có đủ ăn. Nước nghèo thì lương quân phải vận
tải xa, vận tải xa thì trăm quân khổ. Gần chỗ quân đóng thì bán đắt, bán đắt
thì trăm họ hết của, của hết thì sưu dịch ở làng xóm cũng lúng túng. Sức cạn
của hết, trong nước nhà cửa đều rỗng không; trăm họ hao phí, 10 phần mất 7;
nhà nước hao phí, nát xe mệt ngựa, giáp trụ, cung tên, mâu thuẫn, sào chèo,
trâu to xe lớn, 10 phần mất 6. Cho nên người trí tướng cốt tìm ăn ở địch; ăn ở
địch, một chung đỡ cho ta 20 chung, một thạch đỡ cho ta 20 thạch. Cho nên
giết địch là vì tức giận, lấy của địch là vì lợi ở của cải. Cho nên khi đánh nhau
