Chế người ta ở lúc nguy nan, chẹt người ta ở chỗ sâu hẳm, nhử người ta vào
chỗ phục binh, trương máy đặt cạm, tất tính là địch không thể thoát thì mới
phát, vì phát sớm thì địch trốn, mà phát chậm thì lỗi thời. Cho nên người giỏi
dùng binh đưa người ta vào chỗ không biết. Cái đạo hành binh, quý nhất là biết
địa lợi, địa lợi không rõ thì rất khó ra quân kỳ đặt quân phục. Đến chỗ nào thì
tướng và quân coi dinh trước hết phải đem hình thế hiểm dễ của sông núi vẽ
thành đồ bản, non non, nước nước, không thể lẫn lộn, mà không cần tô điểm
trang hoàng cho đẹp mắt, nhưng phải chủ thích rõ ràng quân ta nên do đường
nào mà tiến, nơi nào nên giữ, nơi nào nên đặt phục, nơi có hay không dấu chia
đường, nơi nào có thể hợp quân, nơi nào có thể quyết chiến, quân giặc tất do
nơi nào mà đến, nơi nào nó có thể mai phục, nơi nào nó có thể chặn sau lưng
ta, bằng đối địch thì quân ta nên đóng nơi nào để có địa lợi, nơi nào núi hiểm
hang sâu, có rừng rú hay không, trong ấy rộng hay hẹp, nơi nào có thể phục
binh được bao nhiêu tên, nhất thiết ghi rõ, dâng lên cho đại tướng, lại thêm ý
kiến của mình châm chước kỹ càng.
______________________________
1, 2.
Thiên giản, thiên tỉnh, thiên hãm, thiên khích, thiên lao, thiên la: Xem chú
giải ở trên.
3. Võ kinh trực giải, phần “Lý Vệ công vấn đối”.
VII –
Phòng bị
1
Phàm việc chưa nghĩ đến được thì lòng hẳn sợ, lòng sợ thì thảng thốt không
tính toán được, đó là điềm thua. Cho nên phải tính địch đánh úp thì lấy gì mà
ứng, địch xông lại thì lấy gì mà chống, địch cắt đôi thì phân làm sao, bốn mặt
địch lại thì đánh làm sao. Phàm những việc khó khăn gian hiểm thì dự trù mà
phân bố, cần có phép nhất định và tính cả phép không nhất định, rồi sau lòng
mới yên khí mới định, xảy gặp thì không sợ, trong bước lụy mà không nguy.
Người xưa làm việc quân, qua sự hiểm vượt sự khó, làm yên không lo, nếu
không có mưu trí kỳ dị, lo nghĩ trong chỗ không ngờ, đặt phép trong chỗ không
phòng, địch lớn không sợ, địch nhỏ không khinh, kế hoạch chu đáo không dám
cậy mà phải làm chu đáo hơn thì làm thế nào được!
