giết người yêu của địch mà làm rối mưu kế của địch. Việc của gián thì có sinh
có tử, có thư có văn, có nói có vè, dùng hát, dùng của, dùng vật, dùng tước,
dùng người địch, dùng người làng, dùng bạn, dùng gái, dùng ơn, dùng uy.
Nhân người của địch tìm xem sơ hở của ta, ta đem của đút cho, khiến nó đảo
ngược hết công việc.
Sách Chu lễ nói: Đi tuần trong nước đề truyền tin, đó cũng là chước phản
gián vậy. Cách dùng gián, thánh nhân vẫn cũng có làm. Phàm dùng binh muốn
quyết thắng, không thể không dùng gián. Dùng gián không thể không giữ bí
mật. Nếu không phải là bậc đại trí, ai có thể như thế được. Cho nên công việc
của gián làm, xem việc mà cử ra thì thấy có tám thuật.
1. Hai nước đương chống nhau, giả làm mỏi mệt, sợ tiết lậu ra lời nói, đem
của đút cho kẻ được yêu chuộng, nhân sở cầu mà trúng vào, sau sai sứ giả đến
đem ngọc lụa và xe ngựa để cầu hòa, lặng xem nó kiêu mạn, rồi ngầm kén tinh
binh, chia đường sớm hôm tiến gấp để nhân nó không phòng bị mà đánh. Đó là
lấy sứ giả làm gián.
2. Bắt được người địch, đem điều nó muốn thám, tiết lộ ra, khiến cho nó
được nghe, ngầm sai thả ra cho nó trốn đi, khiến địch cho đó là điều thám được
mà tin, nhưng ta thì không thế. Đó là lấy người địch làm gián.
3. Địch đến làm gián, ta giả làm không biết, đảo ngược công việc mà cho
thấy. Địch biết được việc giả mà ta thì xuất kỳ bất ý mà cử sự. Đó là cách nói
ngược lại mà làm gián.
4. Địch đưa phản gián đến, ta đem nhiều của đút cho khiến nó đảo ngược lời
nói để phản lại địch. Đó là dùng ngược người của địch làm gián.
5. Đánh nhau với địch, giả làm thua nhỏ, tức dẫn nó vào vách sâu, tỏ ra vẻ
sợ, bèn khiến nói những lời quê mùa ngớ ngẩn, mà trương hoàng thế mạnh của
quân ta, khiến cho địch biết đó là ta dùng gián, nó hẳn đem lòng sợ mà lấy lời
nói cưỡng để gián lại. Khi nó đã đi, tức thì dùng kỳ binh theo đánh úp ngay. Đó
là dùng gián rõ làm gián.
6. Địch có người yêu ở trong, sai kẻ tâm phúc đem đồ rất quý đến nhà biếu,
khiến ngầm mua được địch tình. Đó là dùng của báu làm gián.
7. Địch có kẻ mưu thần thì ngầm đem vàng bạc đút cho, khiến cho kẻ thân
tín của địch gây chuyện gièm pha ở trong, ngoài thì đem việc để ứng với sự
