Vụng. Khi gặp giặc mạnh, ta đóng chặt cửa thành hay lui quân để giữ,
thì nên chịu là kèm vụng vậy. Địch có thắng, nếu không tổn hại cho chiến
cuộc, thì dù có nói khinh nhờn ta cũng phải nhịn, có đánh ta cũng phải
lánh, có kế gì đến ta cũng phải nhận. Phàm những điều ấy là vì khi nên
kém vụng thì làm kém vụng vây. Thậm chí, địch không có mưu gì lạ mà ta
lo thực thà, địch vốn nằm yên mà ta chờ nó hoạt động, phàm những điều
ấy không hẳn là vụng, mà vụng cũng không mất gì. Thà khiến ta có phòng
khống mà đừng khiến nó có thực. Từng xem lại chuyện xưa, có khi lấy
một cái vụng mà làm thua được danh tướng, nên công hoàn toàn, là vì
khéo dùng được phép vụng vậy.
Thuận. Đại phàm chống lại thì càng làm cho thêm bền ra, chi bằng cứ
thuận chiều để đưa đến chỗ hỏng. Khi địch muốn tiến, thì ta mềm mại tỏ
là yếu để cho nó tiến. Khi địch muốn lui thì ta tản ra mở đường sống cho
nó lui. Khi địch cậy mạnh thì ta đóng quân xa để bền giữ mà xem vẻ kiêu
của nó. Khi địch nấp uy thì ta giả vờ cung kính để chờ xem thực tình,
nhân mà đánh úp, kế mà bắt lấy, nó kiêu thì ta thừa, theo đó mà thu lấy
thắng lợi.
Kế. Kế có khi có thể chế được người ngu mà không chế được người trí,
có khi chế được người trí mà không chế được người ngu. Một là dùng kế
để làm kế, một là dùng không phải kế mà làm kế. Chỉ một cách dùng kế
mà trí ngu đều chế được cả. Giả như người trí kia làm ngu thì dùng kế
ngu mà đối phó, người ngu kia làm trí thì dùng kế trí mà gieo vào. Nên
vượt qua cái tầm sở kiến của địch và chống lại cái nghi của địch thì không
kế nào là không thành công. Cho nên kế phải nhân người mà đặt.
Trắc. Hai tướng mới gặp nhau, hẳn có thử nhau. Hai tướng cùng giữ
nhau, hẳn có sự tính lường. Lường về địch để lánh thực mà đánh vào sơ
hở; lường về chỗ địch lường ta mà bày tỏ sự kém để đi đến chỗ hơn; lường
tính ở chỗ hư để mà dối địch. Thế là một sự lường tính mà lợi được cả hai
mặt. Lo ở chỗ không lo, đó là thuật hay, là đạo thắng vậy.
Xảo. Việc đời nếu không lấy đạo thường mà làm nên thì phải lấy xảo,
huống chi việc quân. Nắm được một cái sở đoản của địch thì phá được
trăm cái sở trường của nó. Nhân một cái sở trường của ta thì cứu được
trăm cái sở đoản của ta. Thế gọi là khéo nhân và khéo chế. Ta giả yếu
