khiến cho giặc lơ là; ta giao nộp khiến cho giặc ngạo; ta quen ở yên khiến
cho giặc yên; ta hay thử cho giặc coi thường; ta quấy luôn cho giặc hao
tổn; ta khua động cho giặc đề phòng; ta trêu mắng cho giặc tức giận. Đó
gọi là cái xảo khinh kẻ ngu. Bỏ chỗ thắng đến chỗ bại; bỏ chỗ mềm đến
chỗ rắn, lấy cùn làm sắc; lấy lui làm tiến. Đó gọi là cái xảo lấy cong mà
vào. Mạnh mà tỏ là yếu, sống mà cho là chết, được mà không cho là được,
thua mà không cho là thua. Đó gọi là cái xảo làm trái.
Dùng dương mà người ta không lường được là dương, thì dương mà hóa âm
vậy. Dùng âm mà người ta không lường được là âm, thì âm mà hóa dương vây.
Cho nên hoặc giả dương để làm âm, hoặc vận âm để chế dương. Tóm lại không
ngoài cách dùng kỳ nắm cơ, đánh úp và đặt phục mà thôi.
Người giỏi dùng binh, không đủ thì tỏ là có thừa, có thừa thì tỏ là không đủ.
Có thừa mà tỏ là không đủ, địch không biết thế nào mà lường cho đúng được.
Như Tôn tử
1
nước Tề cứu Hàn đánh Ngụy. Bàng Quyên
2
vốn khinh nước Tề là
nhát. Tôn tử nhân thế mà làm theo, bèn khiến người tại đất Nguỵ làm 10 vạn
cái bếp, sáng ngày mai giảm làm 5 vạn bếp, rồi lại giảm làm 2 vạn bếp. Bàng
Quyên ngờ là quân sĩ Tề trốn mất, bên bỏ quân bộ đi, cùng với quân khinh
nhuệ gấp đường đuổi theo, đến Mã-lăng. gặp phục binh vùng dậy, muôn nỏ
bắn ra, quân Ngụy rối loạn.
Xin hỏi khi bắn hết tên thì làm thế nào? Bó rơm khô làm người, đêm dựng
trong thành, quân địch tranh nhau mà bắn, thì tên bay vào đầy hố. Hay ở trong
thành, giương lọng đi lại, địch ngờ là chủ tướng bèn bắn tên như lông dím bay
vào, ta nhờ được tên của địch. Cách xảo ấy còn gì bằng.
Bỏ vật để cho loạn, bỏ người để cho động, bỏ lũy trại đất đai để cho kiêu, có
cái nên bỏ thì bỏ, nếu tiếc thì khó thành. Không sợ không thành công.
________________________________
1.
Tôn tử đây là Tôn Tẫn, cháu xa đời của Tôn tử trước là Tôn Võ.
2.
Bàng Quyên: Tướng nước Ngụy (thời Chiến quốc), bị Tôn Tẫn
đánh cho bị thua, tự tử ở đất Mã-lăng.
