4.
Tác giả là tôi nhà Nguyễn nên xem Tây-sơn là cừu thù.
5.
Chỉ quân Tôn Sĩ-nghị.
6.
Cửa quan ở huyện Đồng-quan, tỉnh Thiểm-tây, Trung-quốc.
7.
Hoa-châu, đất tỉnh Thiểm-tây ngày nay.
8.
Đại-nghiễn: ở phía nam tỉnh Sơn-đông, là nơi địa thế hiểm trở.
9.
Duyện-châu là miền đông nam tỉnh Hà-bắc và miền đông bắc tỉnh Sơn-
đông.
*
* *
Một là luận về miếu thắng
1
.
Hai là luận về chịu mệnh
2
.
Ba là luận về vượt cõi
3
.
Bốn là luận về luỹ cao hào sâu.
Năm là luận về đánh trận gia hình
4
.
Năm điều ấy, trước phải liệu địch mà sau mới hành động, thế là khua trống
mà cướp không vậy. Người khéo dùng binh có thể cướp người bằng cách
không cướp, cho người mà là cướp vậy. Ấy là tâm cơ vậy.
*
* *
Phép đánh đêm, lợi ở bí mật hoặc lẻn quân ngậm tăm, xuất kỳ bất ý; hoặc
dùng nhiều lửa và trống, làm cho rối cả tai mắt, ruổi nhanh mà đánh thì hẳn
thắng.
*
* *
Thái công nói: Như trong đồn sở của ta, chợt có người đến báo có giặc ở chỗ
nọ chỗ kia, tức phải đem quân đi ứng phó, đi thì do đường quanh, rất không
nên đi đường thẳng, vì giặc tất sai người phục trước rồi, sợ là giặc cho đó là
đường trọng yếu mà đánh úp ta vậy.
*
* *
Phòng địch thì trước phao tiếng mà sau làm thực, đó là yếu sách của nhà
binh. Tất phải biết người biết mình, xét kỹ hư thực. Ví như địch chợt phạm cõi
biên để cho biên thần cáo cấp rồi lại giải tán. Ta cho biên thần báo hão, nghe
