rã, đó gọi là chi thế. Quan và quân ồn ào, không theo lệnh cấm, bộ ngũ không
nghiêm, đó gọi là khinh thế. Phàm dùng binh có ba điều ấy, chưa thấy có ai
không tan quân chết tướng bao giờ. Phàm được quân địch tỏa thế thì có thể tự
ngoài đánh được; địch bị chi thế thì có thể tự trong mà đánh; địch bị khinh thế
thì có thể xông đánh. Đó là tùy ba thế bại mà đánh vậy.
Quân sắp ra đánh, nên biết gió mùa thổi hướng nào, nếu gió thuận thì gọi mà
theo ngay, gió ngược thì bền trận mà chờ đó; trước xét ở trí ta, bảo là thiên
quan
4
mà là nhân sự thôi.
_______________________________________
1.
Hễ thay quân địch cờ xí đường hoàng thì không nên đón đánh.
2.
Hễ thấy quân địch bày trận nghiêm chỉnh thì đừng nên đánh.
3.
Tôn tử, thiên VII.
4.
Thiên quan: Chức quan xem thiên văn và thời tiết.
*
* *
Ngày xưa ở thượng lưu mà mưu nổi loạn; đều vì trì hoãn mà đến thua. Hưu-
phạm
1
rút bài bọc cũ, đem quân xuống gấp để nhân sự không phòng bị của
quân ta. Nay nên đóng quân ở Tân-đình và Bạch-hạ
2
, bền giữ cung thành, giữ
thành Thạch-đầu để chờ giặc đến. Quân lẻ loi đi xa nghìn dặm, không chứa
lương thực, cầu chiến không được, tự nhiên sẽ tan như ngói vỡ. Tôi xin đóng ở
Tân-đình để chống mũi nhọn, chắc phá được giặc.
Ruộng ở Giang-bắc gặt hơi muộn, ruộng nước ở Giang-nam chín sớm, tính
mùa thu hoạch của nó, ta trưng chút ít binh và ngựa, nói phao đánh úp, nó hẳn
đóng quân để chống giữ, bỏ công việc mùa màng. Nó đã giữ binh thì ta bèn cởi
giáp, hai ba lần như thế, nó cho đó là việc thường, sau ta họp quân, nó hẳn
không tin, trong lúc do dự, ta bèn cho quân sang sông, đổ bộ mà đánh, khí
quân thêm bội. Giang-nam đất xấu, nhà phần nhiều làm bằng tranh tre, kho
chứa phần nhiều không phải là hầm dưới đất; nên bí mật sai người nhân gió
phóng lửa. Chờ nó sửa dựng, rồi lại đốt lại. Không đầy vài năm, tài lực kiệt
hết.
Binh pháp quý ở đánh nhanh; chủ thì quý ở trì trọng. Ngày nay nhà nước đủ
ăn đủ quân, nên bền giữ lấy Đài-thành, theo ven sông Hoài mà lập rào phên.
Bắc quân dầu lại, ta đừng giao chiến, nên chia quân cắt đứt đường sông, không
