vụ để thông suốt qui tắc của việc binh. Khảo sát khí cụ để biết rõ các vật dụng
trong nghề binh. Khi tĩnh có thể lập mưu mà không để tiết lộ ra ngoài. Khi ra
ngoài ắt tìm tòi điều mong muốn của người để sửa trị thiên hạ.
134.- LỄ TƯỚNG:
Tướng mùa đông không mặc áo cầu, mùa hè không phẩy quạt, gặp mưa
không che lọng, đó gọi là lễ tướng, chẳng tự mình theo lễ thì không thể biết sự
nóng rét của sĩ tốt. Ra khỏi nơi quan ải, gặp đường bùn lầy, tướng phải xuống
bước đi bộ, đó gọi là lực tướng, nếu chẳng ráng sức thì chẳng biết sự lao khổ
của sĩ tốt.
Khi đóng quân, chờ quân đã sắp đặt xong, tướng mới vào quán nghỉ, chờ
thức ăn quân sĩ nấu chín xong, tướng mới ăn, quân không đốt lửa thì tướng
cũng không đốt lửa, đó gọi là ngăn điều muốn. Nếu tướng không ngăn điều
thèm muốn thì không biết sự no đói của sĩ tốt.
135.- CHIA LOẠI ĐỂ LUYỆN TẬP:
Hỏi: Phép luyện tập sĩ tốt phải như thế nào?
Đáp: Trong quân nếu có những kẻ mạnh dạn, liều chết, không sợ bị thương
tích thì gom họ lại thành một toán gọi là quân xông pha gươm dáo (quân cảm
tử).
- Nếu có những kẻ trèo cao, vượt xa, nhanh chân, chạy giỏi, thì gom họ lại
thành một toán gọi là quan binh.
- Nếu có hạng vương thần thất thế muốn được lập công trở lại thì gom họ
thành một toán gọi là quân tử đấu (liều chết).
- Nếu hạng con em của tướng chết trận muốn báo thù cho tướng ấy thì gom
lại thành một toán gọi là quân tử phẫn (phẫn uất mà liều chết).
- Nếu có những kẻ nghèo khó tức giận muốn được thỏa chí thì gom họ lại
thành một toán gọi là quân tất tử (quyết chết).
136.- QUI CỦ:
Vua Đường Thái Tôn nói: Gia Cát Lượng nói là binh có quy củ mà tướng
bất tài cũng sẽ không thể thất bại, binh không có quy củ mà tướng tài giỏi cũng
không thể thắng được. Trâm nghi ngờ rằng bàn luận ấy chưa được chí lý.
Lý Tịnh đáp rằng: Võ Hầu nói như thế hơi quá đáng. Thần xét Tôn Tử có
nói rằng: Răn dạy và tập luyện không sáng suốt, lại và tốt thay đổi không
thường, bày trận ngang dọc, đó gọi là rối loạn. Từ xưa các trường hợp nhờ
