Tịnh nói: Ngô Khởi nói rằng: Xa mà không lìa, lui mà không tan, đó là bộ
pháp. Dạy quân sĩ cũng giống như bày cờ trên bàn, nếu không vẽ đường cho
cờ đi, thì làm sao đánh cờ được? Tôn Tử nói rằng: Đo đất đai để biết rộng
hẹp, dài ngắn, đo rồi thì phải ước lượng để biết nhiều ít, ước lượng rồi thì phải
tính số, tính số rồi thì phải cân nhắc để biết nặng nhẹ, cân nhắc rồi thì sự
thắng bại có thể quyết đoán được. Binh thắng giống như lấy quả dật (20 lạng)
so với quả thù (1/24 lạng). Binh bại giống như lấy quả thù so với quả dật, tất
cả đều do sự đo lường vuông tròn cả.
Vua Thái Tôn nói: Sâu sắc thay lời nói của Tôn Tử. Không đo lường thế đất
xa hay gần, hình dạng rộng hay hẹp thì làm sao đặt ra tiết độ được?
Tịnh nói: Tướng quân tầm thường có thể biết tiết độ được. Kẻ đánh giỏi có
thế đánh rất nguy hiểm, thời nhịp hành động của họ thật chớp nhoáng, thế
đánh giống như giương nõ, thời nhịp giống như phóng tên.
Hạ thần theo thuật ấy, phàm khi lập đội đều để cách nhau mười bước, trú đội
cách sư đội hai mươi bước, mỗi khoảng cách một đội, lập một chiến đội, phía
trước tiến lên lấy năm bước làm tiết, nghe một tiếng giốc thì các đội đều tản ra,
đứng không cách nhau quá mười bước. Đến tiếng giốc thứ tư thì những quân
cầm thương đều quì xuống. Bấy giờ đanh ba tiếng trống, hô lên ba tiếng, để
chế ngự sự biến hóa của quân địch từ ba mươi đến năm mươi bước. Đến khi
gặp việc thì xếp đằng trước là chính, đằng sau là kỳ, để xem địch ra sao. Đến
khi đanh trống lần nữa thì sắp kỳ ở đằng trước, sắp chính ở đàng sau, chờ địch
đến để xem chỗ sơ hở, yếu ớt của địch. Trận Lục Hoa đại để là như thế.
138.- CỜ XÍ:
Vua Thái Tôn hỏi: Về phương sắc lấy năm cờ làm chính chăng? Dùng cờ
phan vẫy xông vào đánh làm kỳ chăng? Lấy phân hợp làm biến, lấy số đội cho
thích nghi chăng?
Tịnh nói: Hạ thần dùng theo phép xưa, phàm ba đội hợp lại thì cờ dựa vào
nhau mà không tréo nhau, năm đội hợp thì hai cờ tréo nhau, mười đội hợp thì
năm cờ tréo nhau. Thổi tiếng giốc, mở năm lá cờ tréo nhau thì một lại tản ra
làm mười, mở hai lá cờ tréo nhau thì một lại tản ra làm năm, mở thứ cờ dựa
nhau mà không tréo nhau thì một lại tản ra làm ba. Binh tản thì lấy hợp làm
kỳ, binh hợp thì lấy tản làm kỳ. Dặn dò đôi ba phen rằng ba tản năm hợp rồi
