quân ta rối loạn mà địch được thắng lợi không thể đếm xuể. Răn dạy không
sáng suốt có nghĩa là giáo huấn và kiểm soát không đúng theo phép xưa. Lại
và tốt không thường có nghĩa là tướng tá và quan lại giữ chức được lâu. Quân
ta loạn đem lại thắng lợi cho địch có nghĩa là quân ta tự tan vỡ, chớ không
phải địch đánh thắng ta. Bởi thế cho nên Võ Hầu nói là sĩ tốt có qui củ thì dầu
tướng súy là người tầm thường, binh ấy cũng không thất bại. Nếu sĩ tốt tự rối
loạn, dầu là tướng tài cũng phải chịu nguy hại, như thế không còn nghi ngờ gì
nữa.
Vua Thái Tôn nói: Về phép giáo duyệt thì phải tín thực, không thể sao
nhãng.
Tịnh nói: Dạy mà đúng đạo thì quân sĩ vui lòng làm theo. Dạy mà không
đúng phép thì tuy sáng thúc dục, chiều quở trách cũng không ích gì cho công
việc. Hạ thần thường xuyên xét qui chế đời cổ, soạn được nhiều đồ hình nhờ
đó tổ chức được đạo binh có qui chế.
Vua Thái Tôn nói: Khanh hãy vì ta mà kể lại các trận pháp, nhất là các đồ
hình.
137.- TRẬN LỤC HOA:
Vua Thái Tôn nói: Trẫm cùng Lý Tích bàn luận về binh pháp phần nhiều
cũng giống với ý kiến của khanh, chỉ có khác là Lý Tích không cứu xét đến
xuất xứ. Hỏi khanh chế trận pháp lục Hoa từ thuật nào mà ra?
Tịnh nói: Tôi vốn học theo phép Bát Trận của Gia Cát Lượng, trận lớn bọc
trận nhỏ, các góc các cạnh đều liền nhau, khúc chiết đối diện nhau. Đời xưa
bày ra như thế, hạ thần theo đó mà vẽ đồ hình, cho nên bên ngoài vẽ hình
vuông, bên trong vẽ vòng tròn, do đó mà có tên trận là Lục Hoa.
Vua Thái Tôn hỏi: Trong tròn, ngoài vuông, vì sao gọi như thế?
Tịnh đáp: Vuông sinh ở bộ, tròn sinh ở kỳ, dùng vuông làm qui củ cho bộ,
dùng tròn để nối vòng quanh, Như thế bộ số định ở đất, hàng nối ứng với trời.
Khi bộ được định, vòng nối được tề chỉnh thì sự biến báo không loạn. Bát trận
mà làm sáu là phép cũ của Võ Hầu.
Vua Thái Tôn nói: Vẽ hình vuông để thấy bộ, điểm vòng tròn để thấy binh.
Về bộ thì dạy phép dùng chân, về binh thì dạy phép dùng tay. Khi tay chân đều
được tiện lợi, như thế là quá nửa rồi chăng?
