- Tôi cũng thành tâm cảm ơn. Cảm ơn ông, Prô-cốp. Vì thiện ý của
ông, nhưng tôi không cần đến tiền. Tôi có bánh ăn, tôi kiếm đủ tiền để hút
thuốc và may sắm áo quần. Tôi còn cần gì kia chứ?
Lão Mi-en-nhich suy nghĩ giây lâu.
- Tôi đưa mà ông không lấy, sau cùng lão bảo. Đó là việc của ông. Tất
nhiên, tôi không thể dùng vũ lực để ấn vào tay ông. Nhưng ông không có
quyền làm như thế! Sao, An-tô-ni? Ông từ chối lòng biết ơn của tôi sao?
Ông muốn để người ta xỉa xói vào mặt tôi rằng tôi không trả ơn ông lấy
một đồng xu chữ nào về việc ấy hay sao?... Ông không có quyền làm trái
với đạo, làm trái với tình đời như thế. Nếu không nhận vàng, ông hãy nhận
thứ khác. Ông hãy là khách ở nhà tôi. Ông hãy sống cùng gia đình tôi như
thể ruột thịt. Nếu thỉnh thoảng ông muốn giúp việc gì ở cối xay hay ở nhà
thì giúp, ông không muốn thì thôi. Ông hãy sống như ở nhà cha đẻ vậy...
Ông An-tô-ni gật đầu.
- Ở nhà ông tôi rất dễ chịu, ông Prô-cốp ạ! Và tôi sẽ ở lại đây. Nhưng
ăn bánh mì mà tôi chẳng làm gì thì tôi không ăn nổi. Cho đến khi nào còn
sức, còn khỏe mạnh, tôi sẽ không chối việc gì, bởi cuộc đời còn ý nghĩa gì
nếu không làm việc? Còn tấm lòng ông thì tôi xin cảm ơn.
Họ không bao giờ nói thêm gì nhau về những chuyện kia nữa. Tất cả
vẫn nguyên như cũ. Có điều, bây giờ đến lúc ngồi ăn, bao giờ mẹ A-ga-ta
cũng đặt cho ông An-tô-ni một cái đĩa riêng và đích thân bà chọn lấy đưa
cho ông những miếng ngon lành nhất.
Vào ngày thứ sáu tuần gần đấy, khi xe chở hạt đến cối xay đông nhất,
Va-sin bước ra sân trong một chiếc áo lông thú ngắn mới tinh, một chiếc
mũ cao ngất nghểu làm bằng lông cừu non, một đôi giày cao cổ ống bóng
nhoáng. Cậu đi lại như không hề có chuyện gì xảy ra ngay trước mặt mọi
người. Đám nông dân há hốc mồm, huých cùi chỏ vào hông nhau, bởi
không một ai tin những điều mà các mụ đàn bà đồn đại, rằng một người
làm công của ông Prô-cốp Mi-en-nhich tên là An-tô-ni Kô-si-ba, một kẻ
lang thang từ xa đến, đã dùng phép màu chữa cho Va-sin khỏi tật.
