đức xã hội đứng về phía anh. Giá như anh không phải là bác sĩ, giá như lão
thầy lang này không tước mất bệnh nhân của anh, thì anh cũng vẫn đòi phải
trừng trị con người này kia mà.
Nhà nước chăm lo đến sức khỏe của các công dân bằng hàng trăm qui
định và điều luật. Nhà nước đòi hỏi ở mỗi thầy thuốc công trình học tập
nhiều năm, đòi hỏi phải thực tập thật dày dạn, phải có đầy đủ kiến thức và
có trình độ đạo đức cao cả. Ấy thế mà nơi đây, một gã nông dân tầm
thường, dốt nát, lại dám vi phạm luật pháp. Việc ông ta có vài ca mổ thành
công chẳng hề có ý nghĩa gì hết. Trong hàng nghìn trường hợp khác ông ta
lại có thể là kẻ giết người. Vậy thì nhân danh cái gì, một bác sỹ y khoa, -
người đã bỏ hàng đống tiền của, đã mất bao nhiêu năm học hành tu luyện
nghề nghiệp của mình, lại phải tự nguyện từ bỏ những quyền năng được
giao phó, lại thản nhiên nhìn hành động nguy hiểm và có hại của một kẻ
bình dân và để cam chịu chết đói nữa chứ?
- Nhân danh cái gì?!
Phải chăng chỉ vì những người tuy chân thực đấy nhưng lại thiếu trí
thức, không chịu ca tụng cương vị của anh?... Nhưng với tư cách là một
người trí thức, người duy nhất có trình độ đại học ở chốn này, anh ta có
nhiệm vụ phải dạy cho họ, có nhiệm vụ giải thích cho họ thấy rõ rằng anh
ta đang hành động một cách thông minh và đúng đắn, rằng nghề lang băm
là một nguy cơ đối với xã hội, rằng luật pháp phải được tôn trọng, rằng mọi
loại ăn cắp đều là ăn cắp, không hề phụ thuộc vào động cơ này hay nọ.
Rằng một xã hội văn minh, rằng nhà nước và tất cả mọi công dân có ý thức
đều có trách nhiệm bảo vệ trong mọi trường hợp các trật tự đã được qui
định.
Dĩ nhiên, trong mô-típ hành động của Kô-si-ba có nhiều cơ sở để giảm
nhẹ bản án. Nhưng điều đó còn tuỳ thuộc vào Tòa án...
Không, bác sĩ Pa-vơ-li-xki không hề có gì để tự trách mình ở đây cả.
Có lẽ duy chỉ lòng tự hào bẩm sinh đã không cho phép anh ta tự hạ mình để
