tranh chấp năm 1938 giữa nước Đức Quốc xã với Tiệp Khắc về khu vực
biên giới Sudetenland của Séc - nơi một dân tộc người Đức chiếm đa số -
được giải quyết qua trung gian Anh và Pháp (hai nước này gây áp lực cho
đồng minh Séc của họ phải thỏa thuận); và hàng loạt các cuộc khủng hoảng
tại châu âu trong những năm trước Thế chiến I, mỗi cuộc khủng hoảng
được thỏa thuận tạm thời thông qua đàm phán cho đến khi cuộc khủng
hoảng năm 1914 bị kích hoạt bởi vụ ám sát Archduke Franz Ferdinand kết
thúc bằng một cuộc chiến tranh.
Trên đây là một số điểm tương đồng giữa hoạt động giải quyết tranh chấp
phi nhà nước và tư pháp dân sự nhà nước. Về sự khác biệt, khác biệt cơ bản
nhất là, nếu một vụ án dân sự chuyển từ giai đoạn đàm phán đến phiên tòa,
thì sau đó mối quan tâm của nhà nước tại phiên tòa không liên quan nhiều
đến việc giải tỏa cảm xúc, khôi phục lại quan hệ tốt, hoặc thúc đẩy sự thấu
hiểu cảm xúc lẫn nhau giữa các bên tranh chấp - ngay cả khi các bên đó là
anh chị em, vợ chồng li thân, cha mẹ và con, hoặc láng giềng vốn đã chia
sẻ cảm xúc với nhau rất nhiều và có thể vẫn phải gặp nhau đến cuối đời.
Tất nhiên, trong nhiều hoặc hầu hết các phiên tòa ở các xã hội nhà nước
đông dân, gồm hàng triệu công dân xa lạ với nhau, những người liên can
không có quan hệ trước đó, không trông đợi bất kỳ mối quan hệ nào trong
tương lai và phải gặp nhau chỉ một lần do sự kiện được đưa ra tòa: khách
hàng và người bán hàng, hai người lái xe liên can đến tai nạn giao thông,
tội phạm và nạn nhân, v.v… Tuy nhiên, sự kiện được đưa ra tòa và các thủ
tục tư pháp sau đó vẫn ảnh hưởng đến cảm xúc ở cả hai người xa lạ và nhà
nước làm ít hoặc không làm gì để xoa dịu những cảm xúc đó.
Thay vào đó, tại một phiên tòa, nhà nước quan tâm trước tiên đến việc xác
định đúng sai. Nếu trường hợp liên quan đến hợp đồng, thì là việc bị đơn có
vi phạm hợp đồng hay không? Nếu trường hợp liên quan đến sai lầm cá
nhân, thì bị đơn có cẩu thả không, hoặc ít ra bị đơn có gây thương tích
không? Lưu ý sự tương phản giữa câu hỏi đầu tiên do nhà nước đặt ra với
trường hợp Malo và Billy. Người thân của Billy đồng ý rằng Malo không
